श्री दुर्गा सप्तशती संपूर्ण पाठ | Shri Durga Saptashati in Marathi PDF

।। सप्तश्लोकी दुर्गा ।।

श्रीगणेशाय नमः । ॐ ऐम् हीम् श्रीम् क्लीम् परमेश्वरी स्वाहा । शिव म्हणे अंबेसी । या भयंकर कलियुगासी । तू एक त्वरित पावसी । कलौ चण्डी विनायकौ ।। १ ।। म्हणौनी सर्व कार्य विधायक । उपाय सांगे त्वरित । जेणे भक्त मनोरथ । पूर्ण होती निश्चये ॥ २ ॥ देवी म्हणे सांगते ऐका । कलियुगात साधन देखा । जगदंबा स्तुती प्रकाशका । केली असे भूमंडळी ।। ३ ।। त्याचे करिता पाठ । पूर्ण होती मनोरथ । हे सर्वोत्कृष्ट साधन असत । सप्तशती म्हणोनिया ।। ४ ।। ॐ सप्तश्लोकी स्तोत्रासी । नारायण म्हणा ऋषी । अनुष्टुप् छंदासी । त्रिविध देवता जाणाव्या ।। ५ ।। पंडित आणि महाज्ञानी । ऐशा जना पाहोनी । ठेवी विविध प्रकारे मोहोनी । देवी महामाया ती ।। ६ ।। सर्व बाधा निवारी । शत्रुत्वाचा विनाश करी । त्रैलोक्यवासी ईश्वरी । वर देई आम्हाते ||७||

॥ अथ श्रीदेव्याकवचम् ॥

श्री गणेशाय नमः । श्रीसरस्वत्यै नमः | श्रीगुरुभ्यो नमः । ॐ नमश्चण्डिकायै । या चण्डिकवचाते । ब्रह्माऋषी म्हणा वाचे । मातृकाबीज दिग्बंध तत्त्वाते । चामुण्डादेवी असे देखा ॥१॥ श्रीसप्तशती पाठापूर्वी । कवच पठण करावे आधी । श्री जगदंबा प्रीत्यर्थी । जपे विनियोगा म्हणावे।।२।। ॐ मार्कण्डेय म्हणे पितामह । या लोकी जे परमगुह्य । सर्व रक्षा कर स्तोत्र । ते सांगावे मजलागी ।। ३ ।। ऐकोनिया ऋषिवचन । म्हणे ब्रह्मदेव आपण । देवी कवच महापुण्य । सांगेन ऐक मुनिवर्या ।।४।। प्रथमम् शैलपुत्री च । द्वितीयम् ब्रह्मचारिणी । तृतीयम् चन्द्रघण्टेती । कूष्माण्डेती चतुर्थकम् ।।५।। पंचमम् स्कंद मातेती । षष्ठं कात्यायनीतीच । सप्तमम् कालरात्रिती । महागौरीती चाष्टमम् ।। ६ ।। नवमम् सिद्धीदात्री च । नवदुर्गा प्रकीर्तीता । ब्रह्मदेव सांगता । झाला पाहा सर्वांसी।। ७ ।। शरणागतासी सर्वत्र । दुर्गादेवीचा अभयकर । रक्षितसे निरंतर । महाभया पासोनिया ।। ८ ।। अग्नित पडता भक्त । रणांगणी युद्धात । अथवा महा आपत्तीत । दुर्गा रक्षित सर्वदा ।। ९।। त्यांसी नसे अशुभ काही । दुर्गा ज्याची धरे बाही। शोक दुःख भय त्यास नाही । सर्वत्र विजयी सर्वदा ।। १० ।। जे भक्तीने स्मरण करिती । त्यासी तात्काळ देई प्रचिती । आयुरारोग्य आयुष्य संपत्ती । देवी त्यासी देतसे ।। ११।। शवासनी चामुण्डा । वाराही महिषासना । ऐन्द्री गजवाहना । ऐसी वाहने अंबेची ।। १२ ।। वैष्णवी गरुडासनी । माहेश्वरी वृषभवाहनी । कौमारी मयुरासनी । ऐसी वाहने अंबेची ।। १३ ।। हरिप्रिया महालक्ष्मी । पद्मासनात बसोनी राही । पद्महस्त धरोनी देई । संपदा आपुल्या भक्तासी ।।१४।। श्वेतरूप धरा देवी । वृषभ वाहन ईश्वरी। हंसवाहिनी ब्राह्मी । ऐशा मातृदेवता ।। १५ ।। ऐसी रूपे अनेक । धरोनी जग रक्षित । भक्तांते प्रतिपाळीत । दुर्गा देवी सर्वदा ।। १६ ।। अलंकार आभूषणे । तेज सौंदर्याचे लेणे । देवदेवता एकपणे । दुर्गा स्वरूपी जाहल्या ।। १७ ।। ऐसी दुर्गा प्रकटली । अनेक रूपे घेती जाहली । रथावरी आरूढली । दैत्यसंहार करावया ॥ १८ ॥ शंख चक्र गदा शक्ती । परशू पाश अंकुश करी । धरोनी सिद्ध जाहली । दैत्यसंहार करावया ।। १९ ।। करावया दैत्यांचे हनन । शस्त्रे धरी हाती दारुण । देवतांचे करी रक्षण | अभय देई भक्तांसी ।। २० ।। ऐशा जगत्जननीचे । स्तवन करावे मनोवाचे । मानव-देव समूहाचे । रक्षण जिने केले सदा ।। २१ ।। ॐ नमस्तेस्तु महारौद्रे । महाघोर पराक्रमे । महाबले महोत्साहे । भय विनाशिनी दुर्गे तू ॥ २२ ॥ दुर्गे करी मम रक्षण । शत्रूसी भय दारुण । तुजकडे पाहे कोण ? | तुज नमस्कार आमुचा ।। २३ ।। पूर्व दिशेकडे ऐन्द्री । आग्नेय दिशेकडे अग्निमयी । दक्षिणेकडून वाराही । रक्षी माते सर्वदा ।। २४ ।। हाती खड्ग घेवोनी । रक्षी नैर्ऋत्य दिशेकडूनी । पश्चिमेकडून वारुणी । वायव्यी रक्षी दुर्गे तू ।। २५।। उत्तर दिशेसी कौमारी । ईशान्यी शूलधारिणी । ऊर्ध्वं ब्रह्माणी रक्ष । अधो वैष्णवी पाही तू ।। २६ ।। दाही दिशांकडून । रक्षी देवी कृपा करोन । आणि मजला सोडून । दुर्गे कधी तू राहू नको ।। २७ ।। जयादेवी तू पुढून रक्षी । विजयादेवी तू पाठ रक्षी । वामबाजूने अजिता रक्षी । रक्षी दक्षिणे अपराजिता ।। २८ ।। शिखेसी रक्षी उद्योतिनी । उमा राही मम मस्तकी । मालाधरी ललाट रक्षी । भुवया यशस्विनी राखी तू ।। २९ ।। त्रिनेत्रधारिणी दुर्गे । कूटस्थ राखावे माझे । यमघण्ट नासिकेते । रक्षावे सदा देवी तू ।। ३० ।। कर्ण द्वारवासिनी । नेत्र पाहे शंखिनी । कालिका कपाळ पाही । शांकरी कर्ण मूला ।। ३१।। सुगंधा नासिका रक्षी । उत्तरोष्ठ चर्चिका देवी । अधरोष्ठाते अमृता पाही । जिव्हाग्री सरस्वती राहे तू ।। ३२ ।। कण्ठ आणि दात । चण्डिका कौमारी रक्षत । चित्रघंटा राही गळ्यात । टाळू महामाये रक्षी तू ।। ३३ ।। हनुवटीत राहो कामाक्षी । सर्व मंगला वाचा रक्षी । भद्रकाली मान रक्षी । धनुर्धरी रक्षी पाठ तू ।। ३४ ।। कंठाबाहेर भागासी । नीलग्रीवा तू त्यासी । नलिकांसी नलकूबरी । देवी तू ते रक्षावे ।। ३५ ।। खड्गिनी देवी खांद्याते । वज्रधारिणी बाहू ते । दण्डिनी रक्षी हाताते । अंबिका अंगुली रक्षी तू ||३६|| नखांसी रक्षी शूलेश्वरी । जठराते रक्षी कुलेश्वरी । स्तनाते रक्षी महादेवी । मनासी शोक नाशिनी तू ।। ३७ ।। ललिता रक्षी हृदयास । शूलधारिणी उदरास । नाभीसी कामिनी रक्ष । गुह्यासी गुह्येश्वरी तू ॥ ३८ ॥ भगवती राखी कटीसी । पूतना कामिका शिश्रासी । गुद रक्षी महिषवाहिनी । गुढघे विंध्यवासिनी तू ।। ३९ ।। महाबला पोटऱ्या राखी । तैजसी राखी पायासी । नारसिंही दोन्ही घोट्यांसी । पादांगुली श्रीदेवी तू ॥ ४० ॥ दंष्ट्राकराली नखांसी । ऊर्ध्वकेशी पाही केशांसी । कौबेरी रक्षी रोम छिद्रांसी । त्वचेसी वागेश्वरी तू ॥ ४१ ॥ रक्त मज्जा मांस अस्थीसी । पार्वती तू रक्षी । कालरात्री पाही आतड्यासी । मुकुटेश्वरी रक्षी पित्ताते ॥४२॥ पद्मावती षड्चक्राते । चुडामणी पाही कफाते । ज्वालामुखी पाही नखाते । रक्षी अभेद्या सर्व सांध्यांसी ॥ ४३ ।। ब्रह्माणीदेवी शुक्र राखी । छत्रेश्वरी छाया राखी । अहंकार मन बुद्धी राखी । धर्मधारिणी देवी तू ।। ४४ ।। प्राण अपान व्यान उदान । आणि पाचवा तो समान । या वायूते रक्षावे जाण । वज्रहस्ता देवीने ।। ४५ ।। शब्द स्पर्श रूप रस गंध । याते योगिनी रक्षित । सत्त्व रज तम गुणांस । रक्षी नारायणी देवी तू ।। ४६ ।। मम आयुष्याचे रक्षण | वाराही करी स्वये आपण । धर्मकार्याचे संरक्षण । वैष्णवी त्वा करावे ।। ४७ ।। यश कीर्ती लक्ष्मी धन विद्या । चक्रिणी रक्षी सर्वथा । इंद्राणी सर्व गात्राते । चण्डिके स्वभाव रक्षी तू ॥ ४८ ॥ भक्ती रक्षे महालक्ष्मी । शक्ती रक्षी भैरवी । सन्मार्ग सुपथा देवी । दावी माते सर्वदा ।। ४९ ।। क्षेम करी देवी मार्गात । महालक्ष्मी राजदरबारात | विजयादेवी राखोत । सदा सर्वदा मजलागी ।। ५० ।। कवचात नाही वर्णने । जयन्तीने रक्षावी ती स्थाने । पापनाश करोनी । सन्मार्गी न्यावे सर्वांसी ॥ ५१ ॥ ज्यासी वाटे शुभ व्हावे । त्याने कवचावृत्त व्हावे । एकही पाऊल न टाकावे । कवचाविण सर्वथा ।। ५२ ।। ऐसे करिता देख । सर्वत्र विजय होत । मनी धरिले सिद्ध होत । सद्भक्तांचे सर्वदा ॥५३॥ परम ऐश्वर्य होई प्राप्त । निर्भय सदैव राहत । संग्रामी अपराजित । त्रिलोकी पूज्य होतसे ।। ५४ ।। हे दुर्गेचे कवच | देवांनाही दुर्लभ असत । त्रिकाल वाचिता नित्य । दैवीकला प्राप्त होतसे ॥। ५५ ।। त्रिलोकी विजय होत । शतवर्ष आयु भोगत । अपमृत्यू न होत । पुण्यवान त्या पुरुषाचा ।। ५६ ।। सर्व व्याधि नष्ट होती । विष सर्वही निवारिती । करणी मंत्र तंत्र पळती । पठणे नित्य कवचाच्या ।। ५७।। भूचर जलचर खेचर । अंतरिक्ष डाकिणी घोर । पळोनी जाती सत्वर । पठण मात्रे कवचाच्या ।। ५८ ।। ग्रह भूत पिशाच्च । गंधर्व राक्षस यक्ष । यासी करो शके नष्ट । पठणे मात्र कवचाच्या ।। ५९ ।। वेताळ कूष्मांड भैरव । ब्रह्मराक्षस महाघोर । सोडूनी देती शरीर । पठण मात्रे कवचाच्या ॥ ६० ॥ कवच हृदयी धरिले । दुर्गेने त्यासी रक्षिले । ऐसे माहात्म्य आगळे । कवचा माजी असे हो ।। ६१ ।। वंदन करी नृपती । यशवर्धन कीर्ती । कवच, जप, सप्तशती । ऐसे माहात्म्य दुर्गेचे ।।६२ ।। यावत्चंद्रो दिवाकर । पृथ्वी नक्षत्र ग्रह थोर । कीर्ती राहे तोवर । ऐसा महिमा दुर्गेचा ।। ६३ ।। पुत्र पौत्र सुखे नांदती । देहान्ती परमगती । शिवसान्निध्याची प्राप्ती । दुर्गा देई भक्ताते ।। ६४॥

।। स्वस्ति श्रीदेव्याकवचम् ।। (ओवी संख्या ६४ )

॥ अर्गला स्तोत्र ॥

ॐ अर्गला स्तोत्राते । विष्णुऋषी । अनुष्टुप् छंद म्हणा वाचे । महालक्ष्मी देवता प्रीत्यर्थे । जपे विनियोगा म्हणावे ।। १ ।। ॐ जयंती मंगला काली । भद्रकाली कपालिनी । दुर्गा क्षमा शिवा धात्री । स्वाहा स्वधा नमोस्तुते ।। २ ।। चामुण्डा तुझा जयजयकार । मानवाचे दुःख करी दूर । स्मरता धावसी तत्पर । कालरात्री तुज नमो || ३ || मधुकैटभाचा संहार । ब्रह्मदेवा देसी वर । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।। ४ ।। महिषासुराचा नाश । भक्ता देसी वर हर्ष । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ॥५॥ रक्तबीज मारीला तुने । चण्डमुण्ड विनाशिनी । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।।६।। शुंभ आणि निशुंभाला । धूम्राक्ष तोही तू वधिला । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ॥७॥ तव चरण युगुलांचे वंदन । करिती सौभाग्या कारण । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ॥ ८ ॥ अचिन्त्य रूप चरिते । सर्व शत्रू विनाशिनी । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ॥ ९ ॥ जे तुझे भक्तीने स्तवन करीत। पापापासून दूर रहात । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।। १० ।। चण्डिके पूर्वी भक्तांनी । स्तविले व्याधिनाशिनी । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।।११।। चण्डिके जे कोणी भक्त । तुझी आराधना करीत । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ||१२|| दे सौभाग्य आरोग्य। देई माते परमसुख । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ||१३|| जे माझा द्वेष करिती । त्यांसी तू न ठेवी क्षिती । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ||१४|| देवी माझे कल्याण । करी संपत्ती प्रदान । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।। १५ ।। देवता आणि दैत्य । तुझे चरणी नतमस्तक । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।। १६ ।। विद्यावंत करी यशवंत करी । लक्ष्मी भक्ता तू देई । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।। १७ ।। दैत्य दर्प दूर केले । प्रचंड पराक्रम केले । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।। १८ ।। ब्रह्मदेव स्तवन करी । ऐशी तू परमेश्वरी । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ॥ १९ ॥ विष्णू तुझे चिंतन । सदा करी तव स्तवन । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।। २० ।। महादेव हिमनग जामात । परमेश्वरी तुते स्तवित । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे || २१ || स्वर्गलोकीचा इंद्र । परमेश्वरी तुज स्तवन करीत । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।।२२।। प्रचंड दैत्याचे चूर्ण । केले भूमीसी पावन । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ।।२३।। भक्ताते आनंद देत । वर आणि मोक्ष देत । रूप जय यश देई । शत्रू मारी आमुचे ॥ २४ ॥ देई पत्नी सुंदर । भवसागर करी पार । उत्तम कुल साचार । आचरे मोक्षमार्गाते ।। २५ ।। या स्तोत्राचे करिता पठण । सप्तशत शक्ती संपन्न । भक्ता प्राप्त होवोन । विजयी होई सर्वदा ।। २६ ।।

।। स्वस्ति अर्गला स्तोत्र ।। (ओवी संख्या २६ )

॥ श्री अर्गला स्तोत्र ॥

ॐ ऐम् हीम् श्रीम् क्लीम् परमेश्वरी स्वाहा । आदि अंत रहित देवी । परात्पर परमेश्वरी । भक्ती दे ज्ञान दे शांती दे । करुणेश्वरी ।। १ ।। देवी पूर्वी प्रकटोन । अपार उद्धरिले जन । भक्ती दे ज्ञान दे शांती दे । करुणेश्वरी ।। २ ।। जागृती स्वप्न सुषुप्तीत । राही सदैव ध्यानात । भक्ती दे ज्ञान दे शांती दे । करुणेश्वरी ।। ३ ।। दुर्गे दुर्गार्ती शमनी । म्हणूनी प्रार्थिती ऋषी मुनी । भक्ती दे ज्ञान देशांती दे । करुणेश्वरी ।। ४ ।। देवता वंदिती चरण । ऐसे तुझे महिमान । भक्ती दे ज्ञान दे शांती दे करुणेश्वरी ।। ५ ।। विष्णूने स्तविले तुजसी । सनतकुमार स्तवी तुजसी । भक्ती दे ज्ञान दे शांती दे । करुणेश्वरी ।। ६ ।। सर्व ईश्वरांची ईश्वरी । ॐ ऐम् व्हीम् श्रीम् क्लीम् परमेश्वरी । भक्ती दे ज्ञान देशांती दे । करुणेश्वरी ।। ७ ।। दत्तावधूताचे अंतरी । व्यापोनी राहे सर्वेश्वरी । भक्ती दे ज्ञान दे शांती दे । करुणेश्वरी ।। ८ ।। देई सर्व सद्गुण । सायुज्य मुक्तीचे स्थान । परमात्म्याशी मिलन । देई व भक्ताते ।। ९ ।। भरो शांतीने विश्व । व्हावे आध्यात्मिक विश्व । भक्ती ज्ञान प्रेम युक्त । व्हावे अखिल विश्व हे ।।१०।।

।। स्वस्ति श्रीदत्तावधूत विरचित अर्गलास्तोत्र ।। (ओवी संख्या १०)

॥ कीलकस्तोत्र ॥

।। अथ कीलकम् ।।

ॐ अस्य श्री कीलक स्तोत्रासी । शिव ऋषी मंत्रासी । अनुष्टुप् छंदासी । महासरस्वती देवता म्हणावे ।। १ ।। सप्तशती पाठाचे अंग म्हणोन । कीलक स्तोत्राचे करावे पठण । जगदंबा प्रीत्यर्थे म्हणून । जपे विनियोगा म्हणावे ॥ २ । । विशुद्ध ज्ञान ज्याचे शरीर । तिन्ही वेद दिव्य नेत्र । मुकुट ज्याचा अर्धचंद्र । त्या शिवासी नमितसे || ३ || करोनी शिवाचे स्मरण । करावे सप्तशती पारायण । होईल त्याचे कल्याण । शिवकृपेने सर्वदा ॥ ४ ॥ नको मंत्र पुरश्चरण । नको विद्यादी साधन । होतील सर्व इच्छा पूर्ण । पठण मात्रे ग्रंथाच्या ।। ५ ।। स्वये महादेव म्हणत । सप्तशती ग्रंथ श्रेष्ठ । दुर्गादेवी मूर्तिमंत । पठणे साकार होतसे ॥ ६ ॥ करिता सहस्त्र पारायण । अंबा होतसे प्रसन्न । ऐसे असे महिमान । दुर्गा सप्तशती ग्रंथाचे ॥ ७ ॥ जप करता एक सहस्त्र । मंत्रसिद्धी अद्भुत । प्राप्त होऊनी साधकाप्रत । अपार शक्ती देतसे ।। ८ ।। झाला याचा दुरुपयोग । चिंतिती देव समग्र । शिवे कीलीत केले स्तोत्र। म्हणोनि पाहा तेधवा ।। ९ ।। तै पासोनी सप्तशती ग्रंथ । झाला पाहा मर्यादित । परी भाविका पुण्य प्राप्त । अपार जाणा होतसे ॥ १० ॥ कृष्ण पक्षातील अष्टमी । अथवा चतुर्दशी पाहोनी । सर्वस्व देवी चरणी । वाहोनी नमन करावे || ११ || स्पष्ट उच्चारणासहित । पठण करावा ग्रंथ । ऐसे करिता सिद्ध । ग्रंथ जाणा होतसे ||१२|| तो देवीचा अनुचर । होऊनी राहे बरोबर । अंतरिक्षात संचार । देवी सवे करी सदा || १३ || श्री दुर्गादेवी प्रसन्न । होऊनी देई वरदान । ऐश्वर्य आरोग्यसंपन्न । प्राप्त जाणा होतसे ।। १४ ।। कल्याणमयी जगदंबा । भक्ताते प्रतिपाळी सदा । करतळी जैसा आवळा । तैसा मोक्ष करीतसे ।। १५ ।।

।। स्वस्ति देवी कीलकस्तोत्र ।। (ओवी संख्या १५ )

॥ अथ वेदोक्त रात्री सूक्तम् ॥

ॐ रात्री सूक्त स्तोत्रासी । कौशिक भारद्वाज ऋषी । रात्रीदेवता परियेसी । गायत्री छंद म्हणावा ।। १ ।। ऐसे म्हणोनी वेदोक्त । पठण करावे रात्री सूक्त । सप्तशती पाठाअंतर्गत । विनियोग याचा करावा ॥ २ ॥

॥ अथ रात्री सूक्त प्रारंभ ||

ॐ नमो रात्रीदेवी । शुभाशुभ कर्म जीवी । होती जाती जी विश्वी । त्यासी साक्षी हसी तू ।। ३ ।। वृक्षलतादी समग्र । जीवसृष्टीसी आधार । हरिसी अज्ञान अंध:कार । क्षणमात्रेतू भक्ताचा ।। ४ ।। तुझी जव कृपा होत । अज्ञान समूळ नष्ट होत । उषादेवी प्रकटत | हृदयामाजी भक्ताच्या ।। ५ ।। तुझिया प्रभावे करोन । जीवसृष्टी करी शयन । सुखपूर्वक निद्राधीन । जग संपूर्ण होतसे ।। ६ ।। हे देवी चित्शक्ती । आम्हावरी करी दृष्टी । दुष्ट वासना दुर्बुद्धी । नष्ट आमुची तू करी ।। ७ ।। भक्ती ज्ञान सन्मार्ग । परमात्मा परमेश्वर । दावी आम्हा मोक्षमार्ग । ऐसी कृपा तू करी ।। ८ ।। रात्रीदेवीचे स्तवन । पाठा आरंभी करोन । करोनी तिजला वंदन । उदयोस्तु अंबे म्हणावे ॥९॥

।। वेदोक्त रात्री सूक्तम् ।। (ओवी संख्या ९)

॥ अथ तंत्रोक्त रात्री सूक्त स्तोत्र ॥

ॐ विश्वेश्वरी जगत्धात्री । स्थिती संहारकारिणी । श्रीविष्णूची मोहिनी । तेजस्विनी तुज नमो ॥। १ ।। तू स्वाहा तू स्वधा नित्या । तू वषट्कार स्वरात्मिका । सुधा अक्षर तू नित्या । मात्रात्मिका तुज नमो ।। २ ।। अर्धमात्रेत स्थित । जी शक्ती अतिरिक्त । संध्या, सावित्री आरक्त । जगत्जननी तुज नमो ॥। ३ ।। करिसी विश्वासी धारण । करिसी विश्वाचे पालन । अंती नाश संपूर्ण । या विश्वाचा करिसी तू ॥ ४ ॥ उत्पन्न करिसी विश्व जेव्हा । म्हणती ब्रह्माणी तुज तेव्हा । पालन करिसी विश्व जेव्हा । वैष्णवी ऐसे तुज म्हणती ॥ ५ ॥ कल्पांती संहार जेव्हा । रुद्राणी म्हणती तेव्हा । उत्पत्ती स्थिती लय कारणा । जगन्माया तुज म्हणती ।। ६ ।। महाविद्या महामाया । महामेधा महास्मृती । महामोहा महादेवी। महेश्वरी परमेश्वरी ।। ७ ।। ऐसी नामे अनंत । गुणत्रयाते विभाजीत । प्रकृती रूपे खेळवीत । सर्व जाणा विश्वाते ।। ८ ।। तुज म्हणती कालरात्री । महारात्री मोहरात्री | श्री विष्णूचे नेत्रांतरी । राहुनी निद्रिस्थ त्या केले ।। ९ ।। ॐ ऐम् हीम् श्रीम् क्लीम् परमेश्वरी स्वाहा । मनबुद्धि अगोचर पाहा । विश्वव्यापी विश्वेश्वरी हा । महामंत्र तुझा असे ।। १० ।। लज्जा तुष्टी पुष्टी शांती । क्षमा आणि सद्बुद्धी । आत्मस्वरूपाची जागृती । तुझिया कृपे होतसे ।। ११ ।। खड्ग शूल गदा चक्र । शंख बाण चाप घोर । करी दैत्यांचा संहार । अभय देई भक्तांते ।। १२ ।। करावया दैत्यांचा संहार । धरी रूप उग्र भयंकर । परी भक्ता लागी सुंदर । सौम्य श्यामल मूर्ती ती ।। १३ ।। शांत सौम्य सुंदर । रूप जिचे मनोहर । सदैव स्मित मुखावर । नित्य राहे जियेच्या ।। १४ ।। ऐशी तू परमेश्वरी । परात्पर अखिलेश्वरी । विश्वरूप विश्वेश्वरी । आदिशक्ती तुज नमो ॥। १५ ।। कैसे तुझे स्तवन । करू म्हणे ब्रह्मा आपण । जगत् पालक नारायण । त्यासी निद्रिस्थ त्वा केले ।। १६ ।। उत्पत्ती स्थिती लय जो करी । ऐसा जो श्रीहरी । त्यासी निद्रिस्थ करी । ऐसा महिमा जियेचा ।। १७ ।। ऐसी तू माहेश्वरी । सर्व देवतांची परमेश्वरी । कोण तुझी स्तुती करी । ऐसे सामर्थ्य कवणाचे ॥ १८ ॥ हे मधुकैटभ असुर । यांसी मोही सत्वर । नातरी हे भयंकर । उत्पात आता माजविती ।। १९ । । करी विष्णूसी जागृत । देई बुद्धी तयाप्रत । संहारावया दैत्यांप्रत । वंदन तुते करीतसे ।। २० ।।

।। स्वस्ति रात्री सूक्तम् ।। (ओवी संख्या २०)

॥ श्रीदेवी अथर्वशीर्ष ॥

सर्व देवता मिळोन । पुसती देवी लागोन । महादेवी तव स्वरूप पूर्ण । विशद आम्हा तू करी ॥ १ ॥ देवी म्हणे मी शून्य । निराकार निर्गुण । आदि अंत रहित पूर्ण । ब्रह्म सनातन मी असे ॥ २ ॥ प्रकृती मी पुरुष मी । आनंद मी अनानंद मी । विज्ञान मी अज्ञान मी । ऐसे जाणा रूप माझे ।। ३ ।। हे दृश्य जे चराचर । मीच नटले साचार । मजविण अणुमात्र । सृष्टी काही असेना ॥ ४ ॥ पूर्व पश्चिम दक्षिणोत्तर । ऊर्ध्व अधर दिशा समग्र । सर्वत्र मी साचार । भरोनी राहे सर्वदा ।। ५ ।। मीच एकादश रुद्र । अष्टवसु मी दिगंतर । विश्वदेव द्वादश आदित्य । मीच सारे नटलेसे ॥ ६ ॥ त्वष्टा, पूषा आणि सोम। ब्रह्मा विष्णू महेश जाण । प्रजापती, भग, मित्रावरूण । मीच सारे नटलेसे ।। ७ ।। अग्नि मी अश्विनीकुमार । त्रैलोक्यात करी संचार । संपूर्ण जगत् ईश्वर । हेची जाणा रूप माझे ॥ ८ ॥ ऐसे ऐकोनी वचन । सर्व देव करिती नमन । नमो देव्यै म्हणोन । वंदन करिती देवीसी ।। ९ ।। अग्निसम दैदीप्यमान । मंगलमयी तू परिपूर्ण । दुर्गा देवीते नमन । आम्ही सदा करीतसो ||१०|| दृष्टिआड राहोनी । विश्व चालवी गुप्तपणी । न कळे कोणा जिची करणी । त्या दुर्गेते नमितसो ।। ११ ।। असो राजा अथवा रंक । पंडित अथवा मूर्ख | सर्वांसी करी कर्मप्रवृत्त । त्या दुर्गेसी नमितसो ।। १२ ।। अगाध सत्ता जिची । उगे राहो नेदी कवणासी । कर्मी बांधी जीवांशी । त्या दुर्गेते नमितसो ।। १३।। तृणापासोनी ब्रह्मापर्यंत । भूचर, जलचर, खेचर । मानव आणि इतर । सर्वां कर्मी लावीतसे ॥। १४ ॥ प्राणरूप, चैतन्यरूप । आनंद कामधेनुरूप । अन्न बल स्वरूप देत । त्या दुर्गेते नमितसो ।। १५ ।। काळाचा करी नाश । म्हणोनी वेद स्तवित । शिवशक्ती ब्रह्मशक्ती ऐक्य । दुर्गे देवी नमोस्तुते ।। १६ ।। ॐ महालक्ष्मी च विद्महे । सर्व शक्त्यै च धीमहि । तन्नो देवी प्रचोदयात् ।। १७ ।। ऐसी महाशक्ती परात्पर । विश्वमोहिनी पाशांकुशधर । ऐसे म्हणोनी अमर । स्तवन करिती दुर्गेचे ।। १८ ।। क ए ई ल हीम् ह स क ह ल हीम् सकल व्हीम् । एषा असे महाविद्या । श्रीविद्या ब्रह्मविद्या । महात्रिपुरसुंदरी सद्या । प्रसन्न जाणा होतसे ।। १९ ।। ऐशा अंबेचे चिंतन । जे करिती मनापासोन । त्यांचे दुःख आणि दैन्य । दूर जाणा होतसे ।। २०।। हे दुर्गा दुर्गार्ति हारिणी । सदैव रक्षी आम्हा लागोनी । ऐसे म्हणोनी चरणी । देव वंदिते जाहले ।। २१ ।। हे संपूर्ण विश्व । श्रीदुर्गेचे स्वरूप होय । अष्टवसू इंद्र चंद्र सूर्य । दुर्गा जाणा निर्धारि ।। २२ ।। पापहारिणी देवी । सर्व सौभाग्यदायिनी । सर्व मंगल स्वरूपिणी । दुर्गा जाणा निश्चये ।। २३ ।। तिसी जाता शरण । होई परम कल्याण । ऐसे म्हणोनी देवगण । प्रणाम करिती देवीते ।। २४ ।। ‘ॐ’ हीम् ‘ॐ’ म्हणावा मंत्र । अथवा ‘हीम्’ मंत्राचा जप । यानेची कृपा साध्य होत । दुर्गा सांगे देवांते ।। २५ ।। ‘ॐ ऐम् हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चे’ । आणखी मंत्र हा तुम्हा देते । सर्वार्थ याने साधते । दुर्गा म्हणे देवांसी ।। २६ ।। ऐकोनी देवीचे वचन । देवता संतोष पावोन । जय जय दुर्गे म्हणोनी । वंदन करिती तिजलागी ||२७|| आरुणी समान प्रभायुक्त । पाशांकुश उभयहस्त । वरद अभय मुद्रास्थित । मनोहर रूप दुर्गेचे ।। २८ ।। आरक्त वस्त्र नेसली । त्रिनेत्र चंद्रकोर भाळी । महादेवी करुणामयी । वंदन तुते करीतसे ॥ २९ ॥ नमितो तुते महादेवी । महाभय विनाशिनी । महासंकट हारिणी । दुर्गे देवी नमोस्तुते ।। ३० ।। ब्रह्मादिका न कळे पार । अजन्मा अनंत मनोहर । अलक्ष्या अज्ञेया सर्वत्र । एकली पाहा राहतसे ।। ३१ ।। एकली राहे म्हणोनी ‘एका’ । विश्वरूपिणी म्हणोनी ‘अनैका’ । सर्व मंत्रांतील मातृका । ऐसी पाहा देवी ती ।। ३२ ।। चिन्मय रूपा सर्वसाक्षिणी । शून्यातही शून्यसाक्षिणी । सर्व परतरम् पाही । ती ते दुर्गा म्हणतसो ।। ३३ ।। संसारार्णव तारक । दुराचार असुरनाशक । त्या दुर्गेसी शरणागत । होवोनी नमन करीतसे ।। ३४ ।। अथर्वशीर्ष स्तोत्र देवीचे । पठण करिता मनोवाचे । पंचदेवता स्तोत्राचे । पुण्यप्राप्त होतसे ।। ३५ ।। अष्टोत्तरशत पाठ । करिता पुण्य अद्भुत । सर्व संकटे टळत । कृपाप्रसादे दुर्गेच्या ।। ३६ ।। प्रात:काळी करिता पाठ । पाप त्यासी न लागत । रात्री करिता पाठ । अपार पुण्य मिळतसे ।। ३७ ।। मध्यरात्री करिता पाठ । वासिद्धी होतसे प्राप्त । मूर्ती सन्निध पाठ । प्राणप्रतिष्ठा होत ।। ३८ ।। अमृतसिद्धी पाहोनी । महादेवी सन्निधानी । करावा पाठ त्या दिनी । महामृत्यू ते जिंकावया ।। ३९।। ऐसे हे उपनिषद | देवी देवतांचा संवाद । ही गुप्त विद्या प्रकटत । ईश्वर भक्तांकारणे || 80 ||

।। स्वस्ति देवी अथर्वशीर्ष ।। (ओवी संख्या ४० )

यानंतर नवार्ण मंत्राचा १०८ वेळा जप करावा. शक्य असेल तर ‘न्यास’ करावेत.

नवार्ण मंत्र

ॐ ऐम् व्हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चे’

॥ अथ दुर्गा सप्तशती ॥

।। अध्याय पहिला ।।

या प्रथम चरित्राते । ब्रह्मा ऋषी म्हणा वाचे । महाकाली देवतेचे । स्मरण करावे भक्तीने ।। १ ।। गायत्री छंद नंदा शक्ती । अग्नितत्त्व बीज रक्तदन्ती । ऋग्वेद स्वरूपस्थिती । महाकालीते स्मरावे ।। २ ।। ऐसा विनियोग म्हणोन । उदक भूमी सोडोन । प्रथम चरित्राचे पठण । करावे भक्तिभावाने ।। ३ ।। ब्रह्मयाचे स्तुतिकारण । महाकालीचे अवतरण । मधुकैटभाचे हनन । केले पाहा जियेने ।।४।। खड्ग चक्र गदा पाणि । धनुष्य, परीघ, शूल, बाण । दश हाती आयुधे घेवोन। युद्धा उभी ठाकली ।। ५ ।। दिव्य आभूषणांनी युक्त । त्रिनेत्री प्रकाश फाकत । नीलमणी सम चमकत । देहकान्ती जियेची ॥ ६ ॥ ऐसे करावे ध्यान । सुरू करावे ग्रंथपठण । महाकाली कृपे करोन। निर्विघ्न कार्य होतसे ।। ७ ।। मार्कण्डेय श्रोत्या लागोन । म्हणे ऐका सावधान । सूर्यपुत्र सावर्णी आख्यान । आठवा मनु ज्या म्हणती ।। ८ ।। स्वारोचिष मन्वंतर । सुरथ नृप महिवर । चैत्र कुलोत्पन्न वीर । पृथ्वीवरी राज्य करी ।। ९ ।। मातेपरी प्रजापालन । धर्म मार्गी सदा मन । कोलाविध्वंसी शत्रुगण । चालून आले तयावरी ।। १० ।। राव पराक्रमी थोर । परी युद्धात जाहली हार । मंत्री सेनानी समग्र । विरोधी त्यांसी जाहले ।। ११ ।। गेला सर्व प्रभाव । राजा झाला दीन मानव । अश्वावरी होऊनी स्वार। काननांतरी रिघाला ।। १२ ।। शिकारीचे करुनी निमित्त । राव काननी निघून जात । मेधा मुनी आश्रम पाहत । शांती अपार लाभतसे ।। १३ ।। मुनी करीतसे स्वागत । राजा होई स्वस्थ चित्त । काही काळ राही तेथे । शांत मन करावया ॥। १४ ।। ऐसे काही दिन जात। मन पुन्हा होई अशांत । म्हणे मी नृप असोन येथ । काननी येवोनी पडलो का ? ।। १५ ।। काय झाले असेल राज्याचे । काय झाले असेल द्रव्याचे । हाल काय प्रजेचे । झाले नकळे मजलागी ।। १६ ।। माझे भ्रष्ट सेवक । शत्रूते मिळोनी सम्यक । प्रजेसी देती दुःख । काय करावे कळेना ? || १७ || चिंता करी निरंतर । मन अस्वस्थ आणि अधीर । न राहे एक क्षण स्थिर । व्याकुळ जाणा होतसे ॥ १८ ॥ ऐसा राहे आश्रमात । तव एक दिन देखत। एक वैश्य चिंताग्रस्त । तये ठायी पातला ।। १९ ।। देखोनिया वैश्यासी । राजा विचारी तयासी । काय दुःख तुम्हांसी । चिंताग्रस्त दिसतसा ।। २० ।। ऐकोनी नृपाचा प्रश्न । वैश्य म्हणे तया लागोन । मी उत्तम कुलोत्पन्न । समाधी नाम मजलागी ।। २१ ।। होतो बहु धनवान । परी स्त्री- पुत्रे दिले हाकलोन । येथे आलो म्हणोन । शांती लाभाया कारणे ।। २२ ।। परी मन अशांत । स्त्री-पुत्राते चिंतित । काय असतील करीत । म्हणोनी चिंती मानसी || २३ || असतील ते सदाचारी। अथवा होतील दुराचारी । सुखी असती की कष्टी । म्हणोनी चिंता करीतसे ॥। २४ ।। हासोनी राजा म्हणत । जे तुजला हाकलीत । त्याज कारणे चिंता करीत । मूर्खत्व जाणा हे असे ।। २५ ।। वैश्य म्हणे आपले वचन । योग्य परी न राहे मन । स्त्री- पुत्राते आठवोन । सदा चिंता करीतसे ॥ २६ ॥ धन लुटाया कारण। मज दिधले हाकलोन । परी चित्त प्रेममग्न । होऊनी चिंता करीतसे ॥ २७ ॥ ऐसे का आहे होत । हे न कळे मजप्रत । कवण माया अद्भुत । खेळ सारा हा रचे ।। २८ ।। ऐसा विचार करीत । सुरथ राजा आणि वैश्य । उभय मुनीते वंदित । सांगती सारे तयासी ।। २९ ।। राजा म्हणे मुनीसी । हे नकळे मानसी । ही काय माया तू जाणसी । सांगा कृपा करोनिया ।। ३० ।। मी राज्यभ्रष्ट दुःखित । वैश्य गृहभ्रष्ट दुःखित । तरीही चिंतितो मनात । कल्याण आम्ही स्वजनांचे ।। ३१ ।। ही महामाया काय । विवेकशून्य मती होय । कोठोनी निर्माण होय । कृपा करोनी सांगावे ।। ३२ ।। ऋषी म्हणे भगवती । विश्वरचना करे ती । समस्त प्राणिमात्रांची गती । तिच्या आधीन राहतसे ।। ३३ ।। पक्षिणी प्रभाती उडत । सायंकाळी मागे फिरत । कोण त्यांसी प्रेरणा देत । लीला महामायेची ।। ३४ ।। गाय, बैल, अश्व, श्वान । न जाती गृहा सोडोन । आपुले उदर भरोन । पुन्हा येती माघारा ।। ३५ ।। काही प्राणी दिवांध । काही असती रातांध । काही दिन – रात्री पाहत । ऐसे विविध प्राणी ते ।। ३६ ।। ऐसे विविध प्राणी । तेही गेले मोहोनी । पिपिलिका कण देखोन । भक्षावया धावतसे ।। ३७ ।। धावे गज पोटासाठी । धावे व्याघ्र मृगापाठी । मृग धावे तृणापाठी । महामायेच्या प्रभावाने ।। ३८ ।। ऐसे जीव धावत । उदर भरण्यासाठी पळत । त्यातची संसार करीत । पाळती आपुल्या पिल्लांसी ।। ३९ ।। उदरभरण आणि संतान पालन | हेची जीव करिती जाण । मनुष्य काय याहून । अधिक जाणा करीतसे ? ॥ ४० ॥ परी मनुष्य मूर्ख अधिक । प्रतिफळ सदैव अपेक्षित । महामायेसी नोळखित । म्हणोनी दुःखी होतसे ।। ४१ ।। ते महामाया भगवती । श्री विष्णूची निद्रास्थिती । सर्व जीव मोह पावती । तिच्या प्रभावे करोनिया ।। ४२ ।। पंडित आणि महाज्ञानी । ऐशा जना पाहोनी । विविध प्रकारे मोहवूनी । ठेवी महामाया ती ।। ४३ ।। त्या महामाया भगवतीने । विश्व रचिले हे सारे । तिच्या आधीन राहिले । जगत् संपूर्ण सर्वदा ॥ ४४ ॥ ती सर्व ईश्वरांची परमेश्वरी । परा विद्या अखिलेश्वरी । बंधन मोक्षा सर्वेश्वरी । सर्व तीच करीतसे ॥। ४५ ।। ती होता प्रसन्न । सायुज्यमुक्तीचे वरदान । भक्ता लागी देवोन । मुक्त त्यासी करीतसे ।। ४६ ।। राजा म्हणे ऋषी लागोन । अशी ही महामाया कोण ? । केव्हा झाली उत्पन्न | चरित्र सांगा आम्हासी ।। ४७ ।। कैसा तिचा प्रभाव । कैसे स्वरूप वैभव । महर्षी तुम्ही ज्ञानार्णव । सर्व सांगा मजलागी ।। ४८ ।। ऋषी म्हणती नृपा ऐक । आदि अनादि नित्य एक । संपूर्ण जगत् स्वरूप देख । त्या दुर्गेचे जाण तू ।। ४९ ।। परी कार्या कारण । विविध रूपे घेवोन । स्वये अजन्मा असोन । प्रकट जाणा होतसे ।। ५० ।। देवकार्या कारण । दुर्गा करी रूप धारण । प्रकटली महादेवी म्हणोन । जयजयकार देव करिताती ।। ५१ ।। कल्पांताचे अंतकाळी । जलमय होते विश्व सकळी । महाविष्णू शेषशय्या स्थळी । निद्रिस्थ होते जाहले ।। ५२ ।। योगनिद्रेत नारायण । शेषावरी होते पहुडोन । नाभिकमली ब्रह्मा आपण । स्वानंदी निमग्न होते ते ।। ५३ ।। तव विष्णूच्या कर्णमळातून । असुर निर्माण झाले दोन । मधु कैटभ म्हणोन । विख्यात झाले त्रिभुवनी ॥ ५४ ॥ भयंकर गर्जना करीत । असुर ब्रह्मदेवावरी धावत । ते पाहोनी भयभीत । झाला पाहा तेधवा ।। ५५ ।। करण्या विष्णूसी जागृत । योगनिद्रेचे स्तवन करीत । श्रीहरी नेत्रामाजी राहत । होती तेव्हा महामाया ।। ५६ ।। ॐ विश्वेश्वरी जगत्धात्री । स्थिती संहारकारिणी । श्री विष्णूची मोहिनी । तेजस्विनी तुज नमो ॥। ५७ ।। तू स्वाहा तू स्वधा नित्या । तू वषटकार स्वरात्मिका । सुधा अक्षर तू नित्या । मात्रात्मिका तुज नमो ॥। ५८।। अर्धमात्रेत स्थित । जी शक्ती अतिरिक्त । संध्या सावित्री आरक्त । जगत् जननी तुज नमो ।। ५९ ।। करीसी विश्वासी धारण । करीसी विश्वाचे पालन । अंती नाश संपूर्ण । या विश्वाचा करीसी तू ॥ ६० ॥ उत्पन्न करीसी विश्व जेव्हा । म्हणती ब्रह्माणी तुज तेव्हा । पालन करीसी विश्व जेव्हा । वैष्णवी ऐसे तुज म्हणती ।। ६१ ।। कल्पान्ती संहार जेव्हा । रुद्राणी म्हणती तेव्हा । उत्पत्ती स्थिती लया कारणा । जगन्माया तुज म्हणती ।। ६२ ।। महाविद्या महामाया । महामेधा महास्मृती । महामोहा महादेवी । महेश्वरी परमेश्वरी ।। ६३ ।। ऐसी नामे अनंत । गुणत्रयाते विभाजीत । प्रकृती रुपे खेळवीत । सर्व जाणा विश्वाते ।। ६४ ।। तुज म्हणती कालरात्री । महारात्री मोहरात्री । श्रीविष्णूचे नेत्रांतरी । राहूनी निद्रिस्थ त्या केले ।। ६५ ।। ॐ ऐम् हीम् श्रीम् क्लीम् परमेश्वरी स्वाहा । मन बुद्धीते अगोचरी पाहा । विश्वव्यापी विश्वेश्वरी हा । महामंत्र तुझा असे ।। ६६ ।। लज्जा तुष्टी पुष्टी शांती । क्षमा सद्बुद्धी आणि धृती । आत्मस्वरूपाची जागृती । तुझिया कृपे होतसे ॥ ६७ ॥ खड्ग शूल गदा चक्र । शंख बाण चाप घोर । करी दैत्यांचा संहार । अभय देई भक्ताते ।। ६८ ।। करावया दैत्यांचा संहार । धरी रूप उग्र भयंकर । परी भक्तालागी सुंदर । सौम्य श्यामल मूर्ती ती ।। ६९ ।। शांत सौम्य सुंदर । रूप जिचे मनोहर । सदैव स्मित मुखावर । नित्य राहे जियेच्या ॥ ७० ॥ ऐसी तू परमेश्वरी । परात्पर अखिलेश्वरी । विश्वरूप विश्वेश्वरी । आदिशक्ती तुज नमो ॥ ७१ ॥ कैसे तुझे स्तवन । करू म्हणे ब्रह्मा आपण । जगत् पालक नारायण । त्यांसी निद्रिस्थ त्वा केले ।। ७२ ।। उत्पत्ती स्थिती लय जो करी । ऐसा जो श्रीहरी । त्यासी निद्रिस्थ करी । ऐसा महिमा जियेचा ।। ७३ ।। ऐशी तू माहेश्वरी । सर्व देवतांची परमेश्वरी । कोण तुझी स्तुती करी । ऐसे सामर्थ्य कवणाचे ।। ७४ ।। हे मधु कैटभ असुर । यांसी मोही सत्वर । नातरी हे भयंकर । उत्पात आता माजविती ।। ७५ ।। करी विष्णूसी जागृत । देई बुद्धी तयाप्रत । संहारावया दैत्याप्रत । वंदन तुते करीतसे ॥७६॥ ब्रह्मदेवाचे स्तवन । ऐकोनी योगनिद्रा प्रसन्न । नेत्र मुख नासिक हृदय सोडून । समोर उभी ठाकतसे ॥७७॥ श्रीविष्णू देह सोडून । योगनिद्रा जाई निघून । जगत् स्वामी जनार्दन । जागृत होई तेधवा ।। ७८ ।। तव देखे मधु कैटभ । ब्रह्मयासी खावया जात । त्यासवे युद्ध करीत । महाविष्णू तेधवा ।। ७९ ।। पाच सहस्त्र वर्षे दारुण । चाले तेथे रणकंदन । अंती महामाया मोहून । त्यांची बुद्धी टाकीतसे ।। ८० ।। असुर होऊनी मोहग्रस्त । श्री विष्णूते तव म्हणत । तुझी वीरता देखत । प्रसन्न आम्ही झालोसे ।। ८१ ।। आम्ही झालो प्रसन्न । माग विष्णू वरदान | विष्णू म्हणे तुम्ही मरण । पावा माझ्या हस्ताने ॥ ८२ ॥ पाहोनी फसलो आपण । दैत्य झाले चिंतामग्न । सर्वत्र जल पाहोन । वदते झाले तेधवा ।। ८३ ।। जेथे नाही जलस्थान | कोरडी जागा पाहोन । मारी आम्हा लागोन । आम्ही मरू निश्चये ।। ८४ ।। ऐसे ऐकता वचन । विराट रूप करी धारण । जांघे वरी ठेवोन मान । चक्रे त्यासी वधियेले ।। ८५ ।। दोन्ही दैत्यांसी ऐसेपरी । विष्णू सुदर्शन चक्रे मारी । महामायेचा अवधारी । प्रभाव जाणा असे हा ।।८६।। ऐसेपरी महामाया । ब्रह्मदेवा कारणा । प्रकट झाली अनुपम्या । तिचा महिमा सांगतो ।। ८७।। मधु-कैटभ दैत्यवध नाम । ऐसे अध्याय नामाभिधान । पठणे मनोरथ पूर्ण । होतील जाणा भक्तांचे ।। ८८ ।। मार्कण्डेय पुराण | सावर्णिक मन्वंतर जाण । दुर्गा सप्तशती देवी माहात्म्य । प्रथम अध्याय गोड हा ॥ ८९ ॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय पहिला ।। (ओवी संख्या ८९ )

।। अध्याय दुसरा ।।

श्री गणेशाय नमः । श्री सरस्वत्यै नमः | श्री गुरुभ्यो नमः । ॐ दुम् दुर्गायै नमः । ॐ ऐम् हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चे । या मध्यम चरित्रासी । भगवान् विष्णू असे ऋषी । महालक्ष्मी देवता परियेसी । उष्णिक छंद असे जाणा ॥ १ ॥ शाकंभरी शक्ती दुर्गा बीज । वायुतत्त्व यजुर्वेद । श्री महालक्ष्मी प्रीत्यर्थ । जपे विनियोगा म्हणावे ॥ २ ॥ कमलासनी बैसोन । करी दारिद्याचे हनन विविध आयुधे घेवोन । दैत्य हनन तीच करी ॥ ३ ॥ ऐसी महालक्ष्मी प्रसन्न । करावे तिचे नित्य ध्यान । सुख शांती समाधान । सदैव लाभे भक्तासी || ४ || ऋषी म्हणती नृपासी । पूर्वी देव दैत्यासी । युद्ध जाहले असम साहसी । शतवर्षे संग्राम जाहला ।। ५ ।। महिषासुर दैत्याधिपती । इंद्र देवांचा अधिपती । रणांगणी पहा भिडती । आवेशाने लढती ते ।। ६ ।। युद्धा अंती देवगण । गेले पाहा पळोन । असुर विजयी होवोन । स्वर्गी जाऊनी बैसला ।। ७ ।। ब्रह्मदेवासी पुढे करोन । इंद्र समस्त देवगण । जाती हरिहर स्थान । कथा आपुली सांगावया ॥ ८ ॥ हरिहरांसी देव म्हणती । महिषासुर महाख्याती । झाला स्वर्गाचा अधिपती । आम्हासी त्याने हरविले ।। ९ ।। इंद्र, सूर्य, अग्नि देव । वायू, चंद्र, वरुण देव । यम तथा अन्य देव । सर्वां त्याने हरविले ।। १० ।। सर्वां पराजित करोन । घेतले अधिकार हिरोन । दिले आम्हा हाकलोन । म्हणोनी आलो सांगावया ।। ११ ।। गेले आमुचे देवत्व । मनुष्यापरी आहो हिंडत । आम्ही आपुले शरणागत । सांगा उपाय आम्हासी ।। १२ ।। कैसे वधावे दैत्यासी । हे सांगावे आम्हासी । म्हणोनी देव हरिहरासी । विनविते जाहले तेधवा ।। १३ ।। ऐकोनी देवांचे वचन । हरिहर होती कोपायमान । भृकुटी तेढी करोन । शिव क्रोधे पाहतसे ।। १४ ।। महाविष्णूच्या मुखातून । तेज बाहेर येई महान । तैसेची इंद्रादि देहातून । तेज बाहेर येतसे ।। १५ ।। ब्रह्मा, विष्णू, रूद्र । अग्नि, वायू, वरुणदेव । यम, अश्विनीकुमार, इंद्र । तेज आपुले सोडिती ।। १६ ।। या सर्वांच्या तेजातून । होई महातेजपुंज निर्माण । दाही दिशा उजळोन । जाती पाहा तेधवा ।। १७ ।। त्या तेजामधून । दुर्गा होतसे निर्माण । त्रैलोक्य जाई दिपोन । दुर्गा तेजे तेधवा ॥१८ ।। शिवतेजे मुखकमल । यमतेजे केस कोमल । विष्णुतेजे भुजा प्रबल । धारण केले देवीने ॥१९॥ चंद्रतेजे दोन्ही स्तन | इंद्रतेजे कटिप्रदेश । वरुणतेजे जांघ । धारण केले दुर्गेने ।। २० ।। ब्रह्मतेजे दोन्ही चरण । पृथ्वीतेजे नितंब । सूर्यतेजे पादांगुलीपूर्ण । धारण केले दुर्गे ।। २१ ।। वसूतेजे हस्तांगुली । कुबेरतेजे नासिका भाळी । अग्नितेजे त्रिनेत्रकमली । धारण केले दुर्गेने ॥ २२ ॥ प्रजापतीतेजे दंतपंक्ती । संध्यातेजे भृकुटी । वायूतेजे कर्णद्वयी । धारण केले दुर्गेने ।। २३ ।। सर्व देवांचे तेजामधून । दुर्गा झाली निर्माण । करावया जगत् कल्याण । तेज साकार होतसे ।। २४ ।। पाहुनी दुर्गा साकार | प्रसन्न झाले देव सर्व । आपुले शस्त्र-अस्त्र देत । देवीलागी तेधवा ।। २५ ।। त्रिशूल देई शंकर । विष्णू सुदर्शनचक्र । वरुणे दिव्य शंख । देवीलागी अर्पिला ।। २६ ।। शक्ती देई वैश्वानर । वायू देई बाण तुणीर । दिव्य धनुष्य प्रदान | देवी लागी अर्पिले ।। २७ ।। दोन भाते वायू देत । ज्याते अक्षय भाते म्हणत । बाण कधी न संपत । ऐसे दिव्य भाते ते ।। २८ ।। ऐरावतावरील घंटा आणि वज्र । ऐसे स्वये देई इंद्र । यमराज कालदंड । देतसे दुर्गा देवीते ।। २९ ।। प्रजापती स्फटिकमाला । पाश वरुणाने दिला । कमंडलू ब्रह्मदेवे अर्पिला । दुर्गेलागी तेधवा ।। ३० ।। रोमरोमांत दिवाकर । आपुले तेज भरे समग्र । महाकाल ढाल तलवार । देतसे दुर्गा देवी ।। ३१ ।। कदा न होती जीर्ण । ऐसी वस्त्रे दोन । तैसेचि माला आभूषण । दिधले क्षीरसागराने ।। ३२ ।। दिव्य चूडामणी नुपूर । कुण्डल कंकण केयूर । रत्नमुद्रिका दिव्य अर्धचंद्र । दिधले क्षीरसागराने ।। ३३ ।। परशू अनेक दिव्यास्त्र । अक्षयमाला अभेद्य कवच । अन्य अनेक शस्त्र- अस्त्र । दिधली विश्वकर्म्याने ।। ३४ ।। जलधी देई कमल सुंदर । वस्त्रे रत्न अलंकार । आपापल्या परीने सर्व । सेवा करिती देवीची ।। ३५ ।। विविध प्रकारची रत्ने । शेषनाग दुर्गेसी देत । वनराज सिंह भेट देत । हिमालय पर्वत दुर्गेसी || ३६ || मधुपात्र देई कुबेर । पृथ्वी देई नागहार । ऐसे नाना अलंकार । देव देती दुर्गेते ।। ३७ ।। ऐसे परी सजवून । देव करिती वंदन । आणि सर्वही मिळोन । जयजयकारे गर्जती ।। ३८।। दुर्गेने होऊन प्रसन्न । दिधले सर्वां आशीर्वचन । दीर्घ गर्जना करोन । सामर्थ्य आपुले दाविले ||३९|| त्या गर्जने करोन । पृथ्वी होई कंपायमान । समुद्री उठे तुफान । ऐसा आकांत वर्तला ।। ४० ।। जयजय दुर्गे सिंहवाहिनी । दुःख निवारी प्रकट भवानी । देव ऋषी आणि मुनी । स्तव लागले तेधवा ।। ४१ ।। महिषासुर होवोनी क्रोधित । म्हणे संकट अकस्मात । कोठोनी उद्भवले येथ । कैसा नाद हा असे ।। ४२ ।। सैन्याते करी सुसज्जित । कवचे शरीरी चढवीत । शस्त्रे – अस्त्रे हाती घेत । नाद लक्षोनी निघाले ।। ४३ ।। हिमालयी जाऊनी पाहत । तव दुर्गेसी देखत । त्रैलोक्य तेजे दिपत । ऐसे रूप तियेचे ।। ४४ ।। पदतळी पृथ्वीशी दाबीत । मुकुटे आकाश भेदीत । धनुष्य टणत्कारे कंपित । सप्त पाताळ होतसे ।। ४५ ।। स्वरूपे दशदिशा व्यापित । शस्त्रास्त्रे हात अनंत । त्या नादे कंपित । धरणी जाणा होतसे ।। ४६ ।। पाहोनी दैत्य सैन्य । देवी करी गर्जन । युद्ध महादारुण । सुरू झाले तेधवा ।। ४७ ।। सेनापती चिक्षुर । सैन्याते देतसे धीर । तैसेची दैत्य चामर । लढो लागे देवीसी ॥ ४८ ॥ महिषासुर सेनानी चिक्षुर । अन्य बलाढ्य असुर । सवे घेऊनी सैन्यसंभार । चालोनी जाती देवीवरी ।। ४९ ।। बलाढ्य दैत्य चामर । सैन्य त्याचे साठ सहस्त्र । उदग्र नामे असुर । भिडे पाहा देवीसी ।। ५० ।। एक कोटी रथांसहित । महाहनु नामे दैत्य । देवीसी आव्हान देत । युद्धा लागी सरसावे ।। ५१ ।। पाच कोटी रथ घेवोन । युद्ध करी दैत्य असिलोम । बाष्कळ दैत्य येवोन । त्यासी मिळे तेधवा ।। ५२ ।। साठ लक्ष रथांसहित । बाष्कळ देवीसी भिडत । चहुबाजूंनी घेरीत । दैत्य पाहा देवीसी ।। ५३ ।। अनेक दल हत्तीवरी । अनेक आरुढोनी रथावरी । कोट्यावधी अश्वावरी । बैसोनी युद्ध करताती ॥ ५४ ॥ बिडाल नाम दैत्य । पंच अरब सैन्यासहित । सहस्त्रावरी महादैत्य । युद्ध करिती देवीसी ।। ५५ ।। स्वये महिषासुर आपण । मध्यभागी उभा राहोन । पाहे रणकंदन । मारा हाणा म्हणतसे ॥५६ ।। विराट रूप धरोनी । सहस्त्रावधी हस्तांनी । दुर्गेने शरसंधानी । असुर मारले तेधवा ।। ५७ ।। भगवती दुर्गा परमेश्वरी । देवांसाठी युद्ध करी । दुष्ट असुरांते मारी । जगत् कल्याण करावया ।। ५८ ।। देवीचे श्वासागणिक । वीर उत्पन्न होती अनेक । असुरांते ठार करीत । ऐसा महिमा दुर्गेचा ।। ५९ ।। दुर्गा देवीचे सिंहवाहन। दैत्यांमाजी संचरोन । असंख्य दैत्यांते फाडोन । टाकीले पाहा सिंहाने ।। ६० ।। देवी निःश्वासे उत्पन्न। सहस्त्र गण करिती कंदन । नगारे शंख वाजवोन । उत्साहित करिती देवीला ।। ६१ ।। जैसे तृणासी लागता अग्नि । भस्म होय एक क्षणी । तैसे सर्व असुर जाणी । मारिले पाहा देवीने ।। ६२ ।। पाशे कित्येका बांधले । किती एकांचे तुकडे केले । गदेने शिर फोडिले । ऐसे जाहले तेथ देखा ।। ६३ ।। मुसळ प्रहारे कित्येक । रक्त वमन करिती तेथ । शूलप्रहारे ऊर फुटत । किती दैत्यांचे तेधवा ।। ६४ ।। शरसंधानी कित्येकांचे । हात पाय मान कापले । ऐशा परी किती एक पडले । मरोनी जाणा भूवरी ।। ६५ ।। सहस्त्रावधी कबंध । रणामाजी करिती नृत्य । देवीते ललकारीत । मारो तू ते म्हणोनिया ।। ६६ ।। जैसे ‘तृण कोठारासी । अग्नि लागता परीयेसी । नष्ट होई क्षणमात्रेसी । तैसे तेथे जाहले ।। ६७ ।। दुर्गा एका क्षणात । कोट्यावधी असुर मारीत । भूमी रक्ताने भिजत । नद्या वाहती रक्ताच्या ॥ ६८ ।। सिंहही पराक्रम करी । अनेक असुरांते मारी । देवी गणांनी तेथवरी । महायुद्ध केले देखा ।। ६९ ।। उभे राहूनी गगनात । देवगण पुष्पे वर्षत । ‘उदयोस्तु’ अंबे म्हणत । जयजयकार ऋषी करिती ।। ७० ।। मार्कण्डेय पुराण । सावर्णिक मन्वंतर जाण । देवी माहात्म्य महिषवधनाम । द्वितीयोध्याय गोड हा ।। ७१ ।

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय दुसरा ॥ (ओवी संख्या ७१)

|| अध्याय तिसरा ॥

।। ध्यानम् ।।

श्री गणेशाय नम: । श्री सरस्वत्यै नमः । ॐ ऐम् हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चे । ॐ दुम् दुर्गायै नमः । उदित सूर्यासमान । दुर्गेची अंगकांती महान । आरक्त वस्त्र नेसोन । उभी समोर राहतसे ॥१॥ रक्तचंदन स्तनी लेपिले । मुंडमाळ गळा घातली । हाती जपमाळ घेतली । ऐसे रूप दावीतसे ॥ २ ॥ तीन नेत्र चंद्रकोर । भाळी मुकुट सुंदर । कमलासनी विराजित । अभयमुद्रा करीतसे ।। ३ ।। ध्यानी ऐसे पाहोन । केले देवीते वंदन । ऋषी भक्ता लागोन । कथा सांगती देवीची ॥ ४ ॥ पाहोन दैत्य सैन्याचे हनन । दैत्य सेनापती चिक्षुर आपण । महाक्रोधे पुढे येवोन । अंबेसी युद्ध करीतसे ॥। ५ ।। जैसे मेरू पर्वतावर । जलधारा वर्षती अपार । बाणवर्षा तो असुर । करू लागे तेधवा ।। ६।। श्रीदेवीने अनायास । छेदिले बाण समूहास । अश्वसारथी ध्वज धनुष्य । कापोन तिने काढिले ।। ७ ।। घेवोनी ढाल तलवार । दैत्य धावे देवीवर । सिंह मस्तकी करोनी मार । देवीवरी धावे तो ॥ ८ ॥ देवीच्या वाम बाहीवर । दैत्य मारी तलवार । तव ती तुटोनी भूमीवर । पडे पाहा तेधवा ।। ९ ।। मग शूल घेवोनी करी । क्रोधे फेकी दुर्गेवरी । अति वेगाने देवीवरी । शूल येवो लागला ।।१०।। देवीनेही एक शूल । फेकीला शूल देखोन । दैत्य शूलाचे तुकडे होऊन । भूमीवर पडले ते ।। ११ ।। चिक्षुर महादैत्य । त्याचेही तुकडे होत । देवी शूलाने अद्भुत । सामर्थ्य तेव्हा दाविले ।। १२ ।। पाहता सेनापती मृत । चामर दैत्य धावत । गजावरी आरूढत । युद्धालागी सरसावे ।। १३ ।। शक्ती सोडी देवीवरी । हुंकारे देवी निष्प्रभ करी । शक्ती पडे भूमीवरी । देखोनी क्रोध दैत्याते ।। १४ ।। क्रोधे शूल फेकी दैत्य । देवी बाणे तो तोडीत । सिंह गजावरी चढत । मारावया दैत्याते ।। १५ ।। सिंहे बाही पकडोन । दैत्यासी भूमी पाडोन । पंजे त्यासी मारोन । शिर धड केले बाजूला ।। १६ ।। उदग्र तैसाची मेला । देवीने त्यासी मारिला । करालही तैसाची मेला । देवी हस्ते त्या रणी ।। १७ ।। उद्धत नामे दैत्य । गदा प्रहारे देवी मारत । बाष्कळ ताम्र अंधक । मारले पाहा देवीने ||१८|| दुर्गा भगवती परमेश्वरी । दैत्या मारी ऐशापरी । शांती यावी पृथ्वीवरी । देवकार्य करीतसे ॥१९॥ उग्रास्य, उग्रवीर्य, महाहनु । आदि दैत्यांचे हनन । त्रिशूले देवीने करोन । भूमिभार उतरला ॥ २० ॥ दुर्धर, दुर्मुख बिडाल । ऐसे कित्येक दैत्यवीर । सर्वांसी यमनगर । पाठविले त्या देवीने ।। २१ ।। पाहोनी सेनेचा संहार । महिषरूप धरी महिषासुर । देवी सेनेत हाहा:कार । उडवीतसे तेधवा ॥ २२ ॥ कित्येका शिंगे मारिले । किती एका खुरे तुडविले । निःश्वासे पाहा उडविले । दूर किती एकासी ॥ २३ ॥ शिंगांनी उचलोन पर्वत । देवी सैन्यावरी फेकीत । वृक्ष, पाषाण पडो लागत । देवी सैन्यावरी तेधवा ।। २४ ।। महिषासुरे महापराक्रम । केला पाहा दारुण । त्याच्या निःश्वासे पाषाण । गगनी उडोनी जाती ते ।। २५ ।। ते मागोनी परत । देवी सैन्यावरी पडत । अपार हानी होत । देवी सेनेची त्या वेळी ॥ २६ ॥ हे पाहोनी क्रोधित । होई दुर्गा देवी तेथ । दैत्य आक्रमण करीत । देवी आणि सिंहावरी ।। २७ ।। दुर्गा महाचण्डिका । पाशे त्यासी बांधे देखा । महिषरूप त्यागोनी देखा । सिंहरूप धरीतसे ।। २८ ।। महिषे सिंहाचे रूप धरिले। दुर्गेने त्यासी पकडिले । त्याने रूप पालटिले । पुरुषरूप धरिले देखा ।। २९ ।। देवीने धरिता त्यासी । गजरूप धरी वेगेसी । सोंडेने मारी सिंहासी । चित्कार दीर्घ करोनिया ।। ३० ।। देवी तव अकस्मात । सोंड कापूनी टाकीत । पुन्हा महिषरूप घेत । महादैत्य वा ।। ३१ ।। महिषरूप घेवोन । करी देवी सैन्याते हैराण । चण्डिका हासे खदखदोन । मधुपानाते करोनिया ।। ३२ ।। शिंगाने पर्वत उचलोनी । देई देवी सैन्यावरी फेकोनी । देवी बाण समूहानी । चूर्ण केले तेधवा ।। ३३ ।। हासोनी देवी म्हणत । जोवरी मी मधु पीत । तोवरी गर्जना करीत । हर्ष करोन घेई तू ॥ ३४ ॥ तुझा मृत्यू मम हाती । होईल काही क्षणांती । शीघ्र देवता गर्जती । पाहा आता निर्धारि ।। ३५ ।। ऐसे म्हणोनी जगदंबा । उडी घेई तेधवा । महादैत्याते आडवा । पाडिला पाहा देवीने ।। ३६ ।। लत्ताप्रहार करोनी । दैत्य पाडिला धरणी । शूले कंठ वेधोनी । टाकिला पाहा देवीने ।। ३७ ।। महिषाचे कापिता शिर । राक्षस येई बाहेर । हाती घेवोनी तलवार । शिर त्याचे छेदिले ।। ३८ ।। ऐशा परी महिषासुर । मारिला देवीने असुर । दैत्य सैन्य हाहाःकार । करीत पळोनी गेले ते ।। ३९ ।। प्रसन्न होऊनी देवगण । पुष्प वर्षाव करिती जाण । ऋषी म्हणे नृपा लागोन । चरित्र ऐसे देवीचे ॥ ४० ॥ देवता, ऋषी, गण, गंधर्व । दुर्गेचे स्तवन करीत । अप्सरा नाचू लागत । हर्षभराने तेधवा ॥ ४१ ॥ मार्कण्डेय पुराणांतर्गत । सावर्णिक मन्वंतरागत । देवी माहात्म्य महिषासुरवध नाम । तृतीयोध्यायः ।। ४२ ।।

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय तिसरा || (ओवी संख्या ४२)

॥ अध्याय चौथा ॥

श्री गणेशाय नमः । ॐ दुम् दुर्गायै नमः । ॐ ऐम् हीम् श्रीम् क्लीम् परमेश्वरी स्वाहा । महासिद्धी व्हावया प्राप्त । साधक जिची सेवा करीत । देवी देवता परिवृत्त । जय जय दुर्गे नमोस्तुते ॥ १ ॥ शंख, चक्र, कृपाण । त्रिशूल त्रिनेत्र धारण । तेजस्विनी सिंहवाहन । जय जय दुर्गे नमोस्तुते ॥ २ ॥ असुरांसी करी ताडन । भक्ता देई वरदान । स्मरताची येई धावोन । जय जय दुर्गे नमोस्तुते ।। ३ ।। ऐसे परी ध्यान करोन । ऋषी म्हणे नृपा लागोन । ऐके लक्ष देवोन । पुढील आख्यान देवीचे ।। ४ ।। सेनेसहित महिषासुर । झाला पाहोन संहार । देवता झुकवोनी शिर । स्तवन करिती तेधवा ।। ५।। अत्यंत आनंदभरीत । देवता होती रोमांचित । स्तुती करो लागत । जगदंबेची तेधवा ।। ६ ।। सर्व देवतांची शक्ती । हेची तुझी स्वरूपस्थिती । ऋषी देवता अर्चिती । जय जय दुर्गे नमोस्तुते ॥ ७ ॥ तुझिया शक्तीचे वर्णन । करू न शके ब्रह्मा आपण । शेषनाग, महादेव भगवान् । वर्णन करू शकेना ॥ ८ ॥ सर्व जगाचे पालन । संपूर्ण जगाचे कल्याण । सर्व अशुभांचा नाश पूर्ण । दुर्गा चंडिका करीतसे ॥ ९ ।। हे महादेवी जगदंबा । निवारी सर्व आपदा । सर्व संपदा । सद्भक्तासी नित्य तू ।। १० ।। पुण्यात्म्याचे घरी । लक्ष्मीरूपे पाणी भरी । सद्गुण दैवी संपत्ती । लाभे तुझिया सत्तेने ।। ११ ।। ज्याचे शुद्ध अंत:करण । श्रद्धा, सद्बुद्धी, सुमन । लज्जा, विनय, सद्गुण । रूपे राहसी देवी तू ।। १२ ।। जे पापी मनुष्य असत । तुझ्या कृपेसी वंचित । दारिद्य आणि मूढग्रस्त । होऊनी राहती अवधारा ।। १३ ।। भगवती दुर्गे नमस्कार । तुते करितो वारंवार । कृपा सदैव आम्हावर। याची परी ठेवी तू ।। १४ ।। येथून विश्वाचे पालन । दुर्गे करावे आपण । ऐसे देवदेवता म्हणोन । विश्व अर्पिती देवीसी ।। १५ ।। अचिन्त्य दुर्गे तुझे स्वरूप । अतुल्य पराक्रम दावीत । तुझे चरित्र अद्भुत । कैसे आम्ही वर्णावे ।। १६ ।। तू उत्पत्तीचे कारण । सत्त्व रज तमोगुण । परी तू गुणातीत पूर्ण । संसर्गरहित तू अससी ।। १७ ।। आदिभूत अव्याकृत प्रकृती । तू जगताची आदिशक्ती। शिव विष्णुही न जाणती । ऐसा महिमा देवी तुझा ।। १८ ।। स्वाहा पल्लव उच्चारिता। सर्व देवा तृप्तता । लाभे ती स्वाहा निश्चिता । दुर्गे तूचि अससी गे ।। १९ ।। स्वधा पल्लव उच्चारिता। पितरा लाधे तृप्तता । ती स्वधा शक्ती निश्चिता । दुर्गे तूचि अससी गे ॥ २० ॥ मोक्षप्राप्तीचे साधन । ती पराविद्या तूचि जाण । जितेंद्रिय मुनी आचरण । करिती साधन तेचि तू ।। २१ ।। तू ऋग्वेद तू यजुर्वेद । तू सामवेद षड् ऐश्वर्ययुक्त | आत्मज्ञान मेधायुक्त । दुर्गे तूची अससी ।। २२ ।। भवसागर तारिणी नौका । दुर्गा तूचि असे देखा । तू कृपा करिता देखा । मोक्ष आपैसा मिळतसे ।। २३ ।। विष्णू हृदयी तू लक्ष्मी । शिव हृदयी तू गौरी । सायुज्य मुक्तीची स्वामिनी । दुर्गे तूचि अससी गे ।। २४ ।। तुझे मुखकमल सुंदर । मंदहास्य मुखावर । ऐसे असोनी प्रहार । कैसा केला दैत्याने ।। २५ ।। याचे आश्चर्य वाटत । ऐसे देवता म्हणत । एकमेकांते म्हणत । कैसे साहस असुरांचे ।।२६।। देवी तू जेव्हा क्रोधित । होऊनी भृकुटी वक्र करीत । तेव्हा आम्हीही भयभीत । होतो पाहा जाहलो ।। २७ ।। परी हेही नवल । दैत्य जीवीत काही काळ । राहोनी समर प्रबल । मांडिले त्याने तुज सवे ।। २८ ।। देवी व्हावे प्रसन्न । सदा राहावे प्रसन्न | आम्हावरी अनुसंधान । राहावे देवी सदा तुझे ।। २९ ।। दुर्गे तू प्रसन्न होत । विश्वाचा अभ्युदय होत । सर्वत्र शांती नांदत । तुझिया कृपे करोनिया ।। ३० ।। ज्यावरी तू प्रसन्न होसी । धन, यश, कीर्ती लाभे त्यासी । मरणांती स्वर्ग लोकासी । सुखे निवास करीतसे ।। ३१ ।। आयुरारोग्य यश संपत्ती । स्त्री पुत्रादी वैभव प्राप्ती । लोक धन्य धन्य म्हणती । तुझ्या कृपे करोनिया ।। ३२ ।। तुझ्या कृपेने धर्माचरण । तुझ्या कृपेने तीर्थाटन । तुझ्या कृपेने पुरश्चरण । होती हातून मानवाच्या ।। ३३ ।। तीनही लोकी तू श्रेष्ठ । देसी भक्तां मनोवांच्छित । तू सदा दयार्द्र चित्त । कृपा करिसी भक्तांसी ।। ३४ ।। तू होता क्रोधित । नाश करिसी क्षणभरात । असुरकुळ संहारीत । पाहिले आम्ही डोळ्याने ॥ ३५ ॥ जगासी व्हावे सुख प्राप्त । म्हणोनी दुष्टांसी तू वधित । अन्यथा तुझे शत्रुत्व । नाही पाहा कोणाशी ।। ३६ ।। कृपा आणि निष्ठुरता । कैसी पाहा हे साम्यता । श्रेष्ठ तिन्ही लोकांत । म्हणौनी अससी देवी तू ।। ३७ ।। त्रिशूले रक्ष देवी तू । अंबे खड्गाने रक्ष तू । घंटा, धनुष्याने तू । सदैव रक्षी आम्हासी ।। ३८ ।। पूर्व पश्चिम दक्षिणोत्तर । फिरवी त्रिशूल सुंदर । रक्षी रक्षी सत्वर । श्रीदुर्गे परमेश्वरी ।। ३९ ।। तिन्ही लोकांमध्ये काही । सुंदर भयंकर देही । विचरत सर्व स्थळी ही । त्यापासूनी तू रक्षावे ।। ४० ।। ऊर्ध्व अधर दिशा दाही । रक्ष रक्ष दुर्गे पाही । खड्ग, शूल, गदा सर्वही । शस्त्रे घेवोनी रक्षावे ॥। ४१॥ ऐसे परी देवतागण । करिती दुर्गेचे स्तवन । दिव्य पुष्पे गंध चंदन । पूजा करिती देवीची ॥। ४२ ।। दिव्य सुगंध धूप दीप । देवता अर्पिती देवीप्रत । प्रसन्नवदन देवी म्हणत । प्रणाम करोनी देवांसी ॥ ४३ ॥ दुर्गा म्हणे जे वांच्छित । ते तुम्ही मागा त्वरित । देवता म्हणती दुर्गेप्रत । सदैव रक्षी म्हणोनिया ॥ ४४।। तू मारिला महिषासुर । झाले बहु उपकार । भविष्यात संकट दूर । करी देवी महेश्वरी ।। ४५ ।। या अध्यायाचे करी जो पठण । त्याते करी धनवान । इतुके देई वरदान । देवता म्हणती देवीसी ।। ४६ ।। ऋषी म्हणती नृपासी । जगत् कल्याण कारणासी । देव देवता परियेसी । वर मागते जाहले ।। ४७ ।। तथास्तु दुर्गा म्हणत । आणि अंतर्धान होत । ऐसे पाहा अद्भुत । चरित्र आहे दुर्गेचे ।। ४८ ।। तद्नंतर दुर्गा प्रकट । केव्हा आणि कशी होत । तेही चरित्र अद्भुत । सांगेन जाण तुजलागी ।। ४९ ।। इति मार्कण्डेय पुराण । सावर्णिक मन्वंतर जाण । देवी माहात्म्य वर्णन । चौथा अध्याय गोड हा ।। ५० ।।

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय चौथा ।। (ओवी संख्या ५०)

।। अध्याय पाचवा ॥

श्री गणेशाय नमः । ॐ दुम् दुर्गायै नमः । ॐ ऐम् सरस्वत्यै नमः । या उत्तरचरित्रासी । महासरस्वती देवता परियेसी । अनुष्टुप् छंद रुद्र ऋषी । भीमाशक्ती म्हणावे ।। १ ।। भ्रामरी बीज सूर्यतत्त्व । सामवेद परिपूर्ण । महासरस्वती प्रीत्यर्थ । जपे विनियोगा म्हणावे ॥ २ ॥ घंटा, शूल, हल, धारण । शंख, मुसळ, चक्र, बाण । धनुष्य करी घेवोन । दैत्य नाशा प्रकटली ।। ३ ।। शारदीय चंद्रकले समान । मुखचंद्र दिसे प्रसन्न । गौरीपासून निर्माण । झाली महासरस्वती ।। ४।। शुंभ-निशुंभाचा नाश । करावया प्रकटली ईश । ऋषी म्हणे नृपा ऐक । चरित्र महादुर्गेचे ॥ ५ ॥ शुंभ-निशुंभ नामे असुर । प्रकट झाले भूवर । करून पराक्रम थोर । तिन्ही लोक जिंकिले ॥ ६ ॥ स्वर्ग, मृत्यू, पाताळ । सर्वत्र दैत्यांचा खेळ | देव होऊनी निर्बल । सोडून पळाले स्वर्गासी ।। ७ ।। सूर्य, अग्नि, वरुण, कुबेर । वायू, यम, चंद्र, इंद्र । घेतले हिरोन अधिकार । दैत्य राजे तेधवा ।। ८॥ सर्वांसी करोनी तिरस्कृत । स्वर्गातूनी हाकलीत । सर्वदेव स्मरण करीत । अपराजिता देवीते ।। ९ ।। म्हणती जगदंबेने । वर दिधला आम्हाते । आपत्काली स्मरा माते । तात्काळ येईन धावोनिया ॥१०॥ ऐसा विचार करोन । देव निघाले स्वर्गाहून । हिमालय पर्वती येवोन । स्तवन करती देवीचे ।। ११ ।।

देवी सूक्त प्रारंभ

महादेवी नमोस्तुते । शिवे कल्याणकारिणी । आदिमाया प्रकृती । वंदन तुते करितो ।। १२ ।। अनादी सिद्ध तू नित्य । सर्व जगा प्रतिपाळीत । वंदन तुते करीत । सुखदायिनी तुज नमो ॥। १३ ।। रौद्रा नमो नित्या नमो । दुर्गे कल्याणकारिणी । ज्योत्स्ना नमो नित्या नमो । अंबा अर्धमातृका ।। १४।। ऋद्धी नमो सिद्धी नमो । नमो नैऋति भूभृता । शिवा लक्ष्मी ख्याता । दुर्गे देवी नमो तुज ।। १५।। अति सौम्या नमो अति रुद्रा नमो । जगत्पालिनी नमोस्तुते । जगदाधार दुर्गे तू । स्वीकारी नमन आमुचे ।। १६ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । विष्णुमाया तूचि होत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। १७ ।। दुर्गे सर्व भूतांत । चेतना रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। १८ ।। दुर्गे सर्व मानवांत । बुद्धी रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। १९।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । निद्रा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २० ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । क्षुधा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २१ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । छाया रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २२ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । शक्ती रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २३ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । तृष्णा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २४ ।। दुर्गे उत्तम मानवांत । क्षमा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २५ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । विविधत्व रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २६ ।। दुर्गे सर्व मानवांत । लज्जा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमस्कार आमुचा ।। २७ ।। दुर्गे उत्तम मानवांत । शांती रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमस्कार आमुचा ।। २८ ।। दुर्गे सर्व मानवांत । श्रद्धा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। २९ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । भ्रम रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।।३०।। दुर्गे सुंदर मानवांत । सौंदर्य रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३१ ।। दुर्गे काही मानवांत । लक्ष्मी रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमोस्तुते । तुज नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३२ ।। दुर्गे सर्व मानवांत । प्रवृत्ती रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३३ ।। दुर्गे सर्व मानवांत । स्मृती रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३४ ।। दुर्गे सर्व मानवांत । दया रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।।३५ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । तृप्ती रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३६ ।। दुर्गे सर्व मानवांत । भक्ती रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३७ ।। दुर्गे काही मानवांत । ज्ञान रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३८ ।। दुर्गे काही मानवांत । विवेक रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ३९ ।। दुर्गे काही मानवांत । दातृत्व रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४० ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । प्रेम रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४१ ।। दुर्गे श्रेष्ठ मानवांत । मानवता रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४२ ।। दुर्गे काही मानवांत । सहनशक्ती रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४३ ।। दुर्गे सर्व योग्यांत । तप रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४४ ।। दुर्गे सर्व योग्यांत । नाद रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४५ ।। दुर्गे सर्व योग्यांत । बिंदू रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४६ ।। दुर्गे सर्व योग्यांत । कला रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ॥ ४७ ॥ दुर्गे सर्व योग्यांत । प्रज्ञा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ॥। ४८ ।। दुर्गे सर्व योग्यांत । ऋतंभरा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ४९ ।। दुर्गे सर्व योग्यांत । धारणा रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ॥ ५० ॥ दुर्गे सर्व योग्यांत । ध्यान रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ॥ ५१ ॥ दुर्गे सर्व योग्यांत । समाधी रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ५२ ।। दुर्गे सर्व विश्वात । शून्य जे ते तूचि असत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ५३ ।। दुर्गे अक्षर प्रांतात । महाशून्य तूचि असत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ॥ ५४ ॥ दुर्गे सर्व ब्रह्मांडात । ब्रह्म रूपे तू राहत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ५५ ।। दुर्गे आदि अंतातीत । परमशून्य तूचि असत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ५६ ।। दुर्गे सर्व प्राणिमात्रांत । जगन्माता तू असत । नमोस्तुते नमोस्तुते । तुज नमस्कार आमुचा ।। ५७ ।। सर्व इंद्रियांची अधिष्ठात्री । प्राणिमात्रांमध्ये व्याप्ती । राहोनी सर्वांपरती । ऐशा दुर्गे नमो तुज ।। ५८ ।। या विश्वामाजी चैतन्य | भरले असे जे गुप्त । तेची दुर्गे तू असत । तुज नमस्कार आमुचा ।।५९।। इंद्रादी देवतांनी । स्तविले दुर्गे पूर्वी तुजसी । वारी आमुच्या विपत्तीसी । म्हणोनी आम्ही प्रार्थितो ।। ६० ।। विनम्रतेने करता स्मरण । जगदंबा येई धावोन । त्या परमेश्वरीते वंदन । करितो भक्तिभावाने ।। ६१।। देव संकटाते वारी । आपत्तीते दूर करी । ऐसी दुर्गा परमेश्वरी । तुज नमस्कार आमुचा ।। ६२ ।।

॥ स्वस्ति देवी सूक्त ॥

ऐसे परी सर्व देवता । दुर्गास्तुती करिती देखा । ऋषी म्हणती अद्भुत । वर्तले पाहा तेथवरी ।। ६३।। गंगास्नानाचे करूनी निमित्त । पार्वती येई तेथ । देवतांते पुसत । काय कारण यावया ॥ ६४॥ कळे सर्व समाचार । शुंभ निशुंभ असुर । पीडिले म्हणून येथवर । आले देव मिळोनिया ।। ६५ ।। पार्वती देहामधून । अंबिका तेथे प्रकटोन । दिले देवांसी आश्वासन । शुंभ निशुंभ वधाचे ।। ६६ ।। प्रकटे पार्वतीचे कोशातून । कौशिकी नामे म्हणून । देवे जयजयकारे करोन । श्री अंबिकेते वंदिले ।। ६७।। कौशिकी प्रकटता देहातून । पार्वती होई कृष्णवर्ण । हिमालयस्थित कालिका म्हणोन । प्रख्यात झाली अवधारा ।। ६८ ।। असो पार्वती आणि देव सर्व । गेले थोडे दूरवर । एकली अंबा तेथवर । राही पाहा तेधवा ।। ६९ ।। शुंभ-निशुंभाचे भृत्य । चण्ड-मुण्ड नामे ख्यात । महापराक्रमी असत। तेथे पाहा पातले ।। ७० ।। पाहोनी स्त्री सुंदर । शुंभासी देती समाचार । स्त्री परम मनोहर । आहे एक हिमालयी ।। ७१ ।। इतुकी परम सुंदर । त्रैलोक्यात नाही असुर । अंगकांती मनोहर । उपमा नाही वर्णाया ।। ७२ ।। तिच्या तेजाने प्रकाशित । हिमालय आहे होत । ऐसे रत्न अद्भुत । आपणापाशी हवे हो ।। ७३ ।। हे प्रभो दैत्यराज । इंद्राचा ऐरावत गज । हंस विमान विहार काज । आपणापाशी आहे हो ।। ७४ ।। त्रिलोकांतील दिव्य रत्न । पारिजात उच्चैश्रवा अश्व । कुबेराचे धन सर्व आपणापाशी आहे हो ।। ७५ ।। किंजक्लिनीमाला अद्भुत । जी कधीही न कोमेजत । समुद्र भेट देत । आपणापाशी आहे हो ।। ७६ ।। सुवर्णाची वर्षा करीत । ऐसे वरुणाचे छत्र । प्रजापतीचा दिव्य रथ । आपणापाशी आहे हो ।। ७७ ।। अग्निसिद्ध दिव्य वस्त्र । समुद्रातील सर्व रत्न । वरुणाचा दिव्य पाश । निशुंभापाशी आहे हो ।। ७८ ।। हे सर्व फिके पडत । ऐसे स्त्री रत्न अद्भुत । एकली हिमालयी फिरत । का न तिते आणता ।। ७९ ।। ऐकोनी चण्ड-मुण्ड वचन । सुग्रीव दूता बोलावून । म्हणे स्त्रियेते घेऊन । येथे यावे सत्वरी ॥ ८० ॥ जेथे दुर्गा अंबिका । जावोनिया तेथे देखा । मधुर वचने सांगता । झाला पाहा देवीसी ।। ८१ ।। म्हणे दूत देवीसी । दैत्यराज शुंभ या समयासी । अधिपती त्रैलोक्यासी । दूत त्याचा मी असे ।। ८२ ।। तोची परमेश्वर सांप्रत । देवता आज्ञा पाळीत । तुज कारणे संदेश देत । एकाग्र चित्ते ऐकावा ।। ८३ ।। त्रैलोक्य माझ्या आधीन । देवता माझ्या आधीन । यज्ञ भोगी स्वाधीन । ऐसा समर्थ मी असे ॥ ८४ ॥ त्रिलोकीचे दिव्य रत्न । आहेत मज स्वाधीन । ऐरावत इंद्राचे वाहन । आहे आज मज जवळी ॥। ८५ ।। समुद्रमंथनी निघत । उच्चैश्रवा ज्याते म्हणत। तोही मज लागी अर्पित । केला पाहा देवांनी ॥। ८६ ।। देवता गंधर्वांचे जितुके रत्न । यक्ष नागांचेही रत्न । सारे मजपाशी पडोन । आहेत जाणा संग्रही ।। ८७ ।। तुही एक स्त्रीरत्न । यावे त्वा मजप्रत। रत्नांते आदर करीत । हाची स्वभाव आमुचा ।। ८८ ।। यावे माझ्या सेवेत । अथवा भ्राता शुभ सेवेत । राहोनिया सुखात | आयुष्य आपुले वेची का ।। ८९ ।। माझी पत्नी होसी । विपुल ऐश्वर्य भोगीसी । राहोनिया अरण्यासी । काय तुज मिळते गे ||१०|| ऐकोनी दूताचे वचन । दुर्गा देवी स्मितवदन । बोलली जे गंभीर वचन । ऋषी म्हणती अवधारा ।। ९९ ।। देवी म्हणे दूतासी । तू जे जे बोललासी । आहे सत्य परियेसी । प्रतिज्ञाबद्ध मी असे ||१२|| मी केला असे एक पण । जो मम अभिमान करी चूर्ण । मज सम जो बलवान । त्याची पत्नी होईन मी ।। ९३ ।। म्हणोनी शुंभ अथवा निशुंभ । यावे करावा संग्राम | शीघ्र मज जिंकोन । पाणिग्रहण माझे करावे ।। ९४ ।। दूत म्हणे घमेंड करिसी । कोण आहे त्रैलोक्यासी । लढे शुंभ-निशुंभासी । ऐसा कोणी असेचिना ।। ९५ ।। साऱ्या देवदेवता एकवटोन । रणी न राहिले एक क्षण । एकली तू स्त्री जाण । उगाच हट्ट करू नको ।। ९६ ।। तू ऐक माझे वचन । सन्माने नेतो तुज लागोन । नातरी केस पकडोन । ओढोनी न्यावे लागतसे ।। ९७ ।। तव जाईल सर्व सन्मान । तू होशील दीन वदन । म्हणोनी चल येथोन । दैत्य मानील तुजलागी ।। ९८ ।। देवी म्हणे दूतासी । तू सत्य ते सांगसी । शुंभ-निशुंभ असम साहसी । महारथी ते देखा ।। ९९ ।। महापराक्रमी ते असती । त्या पाहोनी देव पळती । परी मी महा मंदमती । प्रतिज्ञा करोनी बैसले ॥ १०० ॥ अज्ञान अहंकारे वश । अति आत्मविश्वास । याने घेतला घास । माझा मीच जाण पां ।। १०१ ।। परी आता करावे काय । यांसी नोहेची उपाय । दैत्यापाशी तू जाय । सांगे त्याते सर्वही ॥१०२॥ तद्नंतर जे उचित । योग्य जे ते आचरित । ऋषी नृपाते सांगत । पुढील अध्यायी ती कथा || १०३ ।। ऐशापरी हे कथानक । येथे संपले देख । पाचवा अध्याय संपत । आला पाहा येथवरी ॥ १०४ ॥ मार्कण्डेय पुराण । त्यातील हे देवी आख्यान । सावर्णिक मन्वंतरात जाण । कथा घडल्या या साया ।। १०५ ।। दुर्गा सप्तशती दिव्य ग्रंथ । पठणे पुरती मनोरथ । देवी माहात्म्य येथ । पाच अध्याय जाहले ।। १०६ ।। देवी दूत संवाद । देवी सूक्त या अध्यायात । त्याचे पाठ जो करीत । सर्व साधे तयासी ।। १०७ ।। संपूर्ण ग्रंथपठण । हे न जमे ज्या लागोन । त्याने देवी सूक्ताचे पठण । नित्य करावे जाण पा । । १०८।। तेणे देवीकृपा होवोन । होतील मनोरथ पूर्ण । आयुरारोग्य ज्ञानवर्धन । होईल जाणा निश्चये ।। १०९ ।। दुर्गा सप्तशती ग्रंथ । पाचवा अध्याय वर्णिला येथ । देवी सूक्त देवी माहात्म्य । या अध्यायात वर्णिले ।।११०।।

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय पाचवा ।। (ओवी संख्या ११० )

॥ अध्याय सहावा ॥

ॐ श्रीम् ऱ्हीम् क्लीम् ॐ । ॐ गं गणपतये नमः । ॐ ऐम् हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चै । भैरव सर्वज्ञेश्वर । त्याची अर्धांगी सुंदर । पद्मावती तेजोभास्कर । तिचे चिंतन करीतसे ॥ १ ॥ नागासनी विराजमान । नागमणी मणिभूषण । त्रिनेत्र सुहास्य वदन । ऐसे ध्यान तियेचे ॥२॥ भाळी चंद्रकोर शोभत । कुंभ, कपाल करांत । जपमाळ सव्य हातात । त्या देवी ते नमितसे ।। ३ ।। ऐसे देवीचे करोनी ध्यान । ऋषी म्हणती नृपा लागोन । देवीचे ऐकोनी वचन । दूत जाई माघारा ॥ ४ ॥ जावोनिया शुंभापाशी । दूत म्हणे नृपा परियेसी । ती स्त्री उन्मत्त परियेसी । युद्ध करावे म्हणतसे ।। ५ ।। ऐकोनी दूताचे वचन । दैत्य होई कोपायमान । सेनापती धूम्रलोचन । त्यासी आज्ञा देतसे ।। ६ ।। तुवा त्वरित जावोनी । आणी तिसी पकडोनी । तिचे केस धरोनी । ओढीत येथे आणी पा ।। ७ ।। तिचे कोणी रक्षक । असती देव गंधर्व यक्ष । मारोनी टाका त्वरित । उपेक्षा जरा करू नका ॥ ८ ॥ शुंभ आज्ञा घेवोन । सेनापती धूम्रलोचन । साठ सहस्त्र सेना घेवोन । तेथोनिया निघाला । ९ ।। येवोनिया देवीपाशी । दैत्य म्हणे परियेसी । चल निघ शुंभ निशुंभापाशी । अथवा ओढोनी नेईन मी ।। १० ।। देवी म्हणे दैत्यासी । तू पराक्रमी अससी । विशाल सेना तुजपाशी । नेई ओढोनी मजला तू ।। ११ ।। जरी असेल सामर्थ्य । नेई मजला ओढीत । धूम्रलोचन धावत । श्री दुर्गेसी धरावया ।। १२ ।। ‘हुम्’ देवी शब्द म्हणत । धूम्रलोचन भस्म होत । सिंह आकांत करीत । दैत्य सैन्यामाझारी ।। १३ ।। शस्त्रवर्षाव करीत । देवीने मारिले दैत्य । साठ सहस्त्र सेनेप्रत । यमसदना धाडिले देवीने ।। १४ ।। शुंभासी कळे समाचार । देवीने मारिले असुर । क्रोधे कापे थरथर । शुभ दैत्य तेधवा ।। १५ ।। महादैत्य चण्ड-मुण्ड । त्यांसी पाचारी त्वरित । म्हणे महा सेनेसहित । तुम्ही जावे तेथवरी ।। १६ ।। आसुरी माया, शस्त्र, अस्त्र । सोडा त्या स्त्रीवरी त्वरित । मारा तिसी सिंहासहित । मगची यावे माघारा ।। १७ ।। जरी ती शरण येत । बांधोनी आणा येथे । मी प्रतिक्षा करीत । आहे येथे बैसलेला ।। १८ ।। दैत्य आज्ञा घेवोन । एक लक्ष सेना जमवून । चण्ड-मुण्ड तेथून । निघाले पाहा युद्धासी ।। १९ ।। दुर्गा सप्तशती ग्रंथ । षष्ठ अध्याय वर्णिला येथ । ऋषी नृपास सांगत । सावर्णिक मन्वंतरामाझारी ॥ २० ॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय सहावा ।। (ओवी संख्या २०)

।। अध्याय सातवा ॥

ॐ श्रीम् नमः। ॐ क्लीम् नमः । ॐ हीम् नमः | श्री गणेशाय नमः । रत्नजडित सिंहासन । वर्ण जिचा असे श्याम । शुक शब्द करी श्रवण । ऐसे ध्यान देवीचे ।। १ ।। मस्तकी अर्धचंद्र विराजित । कमलावर चरण ठेवीत । कल्हारमाळा गळ्यात । वीणा मधुर वाजवीत ॥ २ ॥ भाळी बिंदी वर्तुळाकार । रक्तवस्त्र अंगावर । ऐसे ध्यान सुंदर । मातंगी नाम देवीचे ।। ३ ।। चतुरंगिणी सेनेसहित । चण्ड-मुण्ड हिमालयी जात । सिंहवाहिनी दुर्गा देखत । पर्वत शिखरी बैसली ।। ४ ।। आयुधे सरसावोनी । सर्व जाती धावोनी । दुर्गा क्रोधे करूनी । भृकुटी तेढी करीतसे ॥ ५ ॥ क्रोधे मुख काळे पडत । काली विकराल प्रकटे तेथ । नरमुण्डमाळा शोभत । चर्म पांघरले चित्त्याचे ।। ६ ।। विशाल उग्र मुख । जिव्हा बाहेर लवलवत । भयंकर गर्जना करीत । दैत्यसंहार मांडिला ।। ७ ।। विशाल भयंकर रूप धरिले । भूमी गगनासी व्यापिले । सहस्त्रावधी दैत्यांसी पकडले । एका मुठीत कालीने ॥८॥ चिमटीत अश्व, रथ, गज, सारथी । पकडोनी आपटी भूमीसी । संहार करी ऐसी । महाकाली जगदंबा ॥ ९ ॥ काही क्षणा भीतर । मारिले लक्षावधी असुर । हे पाहोनी चण्ड-मुण्ड भयंकर । धावोनी जाती कालीवरी ।। १० ।। सहस्त्रावधी शर । सोडती ते कालीवर । ते सर्व मुखांतर । शोषून काली घेतसे ।। ११ ।। एक भयंकर तलवार । हाती घेऊन उग्र । रूप दावी भयंकर । जैसा प्रलय मांडिला ।। १२ ।। हाती घेऊन खड्ग । ‘हम्’ शब्दोच्चार करीत । चण्ड दैत्याचे कापीत । शिर तेव्हा अवधारा ।। १३ ।। चण्ड दैत्याते मारून । देवी करी गर्जन । मुण्ड येई धावोन । देवीलागी माराया ।। १४ ।। त्यासही धराशयी । तात्काळ देवी करी पाही । चण्ड-मुण्ड लवलाही । मारिले पाहा देवीने ।। १५ ।। पाहोनी चण्ड-मुण्ड मृत । दैत्य सेना पळो लागत । चण्ड-मुण्डाचे मस्तक । उचलले पाहा देवीने ।। १६ ।। चण्ड-मुण्ड शिरे घेऊन । पातली काली चण्डिका स्थान । दोन्ही शिरे दाखवोन । देवी लागी म्हणतसे ।। १७ ।। महाकाली म्हणे चण्डिके प्रत । ही शिरे महादैत्य । आणिली भेट तुजप्रत । स्वीकारी याते तू देवी ।। १८ ।। आता शुंभ-निशुंभाते । तू मारी स्वहस्ते । ते कार्य तव हस्ते । होणार आहे अवधारा ।। १९ ।। चण्ड-मुण्ड शिरे पाहोन । अंबिका चण्डी बोले वचन । चामुण्डा नामाभिधान । तुते म्हणती जाण पा ।। २० ।। चण्ड-मुण्डाते मारिले । चामुण्डा नाम दिले । प्रख्यात देवीचे झाले । नाम पाहा हो भूवरी ।। २१ ।। ऐसी काली चामुण्डा । प्रख्यात झाली देखा । ऋषी म्हणती नृपा ऐक । चरित्र ऐसे देवीचे ।। २२ ।। श्री मार्कण्डेय पुराण । देवी माहात्म्य वर्णन | चण्ड-मुण्ड आख्यान । सातवा अध्याय गोड हा ॥ २३ ॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय सातवा ।। (ओवी संख्या २३)

।। अध्याय आठवा ॥

ॐ श्रीम् नमः । ॐ ऐम् व्हीम् श्रीम् । ॐ महालक्ष्म्यै नमः | अणिमादि अष्टसिद्धी । जिसी ध्याता प्राप्त होती । पाशांकुश शोभे हाती । त्या भवानीते नमितसे ।। १ ।। जी आरक्तवर्ण शोभत । नेत्री करुणा लहरत । ऐसी भवानी दुर्गा ध्यात । राहावे सदा सर्वदा ।। २ ।। ऋषी म्हणती नृपासी । चण्ड-मुण्ड राक्षसांसी । मारिता कोप शुंभासी । कापे थरथरा तो देखा || ३ || संपूर्ण दैत्य सेनेप्रत । शुंभ तेव्हा आज्ञापीत । म्हणे प्रस्थान त्वरित । करा तुम्ही युद्धासी ॥ ४ ।। श्याऐंशी उदायुध सेनापती । चौऱ्याऐंशी कम्बू सेनापती । पन्नास कुलवीर्यपती । शत धौम्रकुळाचे ते ।। ५ ।। आणखी या व्यतिरिक्त । दौर्हद मौर्य कालकेय । प्रस्थापन करिती देख । युद्धालागी तेधवा ।। ६ ।। त्या सेनेते देखोन । चण्डिका प्रत्यंचा ओढोन । टणत्कार करी भीषण । भेदे गगना तो देखा ।। ७ ।। सिंह देवी वाहन । गर्जना करी भीषण । कालीही मुख पसरोन । खाऊ पाहे दैत्यांसी ॥ ८ ॥ ते समयी आणखी एक । वर्ते तेथे अद्भुत । देव देहामधूनी निघत । शक्ती त्यांच्या बाहेरी ॥ ९ ॥ विष्णू शिव कार्तिकेय । ब्रह्मा इंद्र नारसिंह । सर्व देवांमधून । शक्ती आल्या बाहेरी ।। १० ।। ज्या देवाचे जैसे रूप । त्याही तैशाची दिसत । परी स्त्री रूपे असत । जाणा त्यांची सर्वही ।। ११ ।। हंसयुक्त विमानात । माला कमंडलू शोभत । ब्रह्माशक्ती उपस्थित । ब्रह्माणी म्हणती तियेला ।। १२ ।। हाती त्रिशूल वृषभारूढ । महानाग कर कंकण । माहेश्वरी तिते म्हणत । महादेवाची शक्ती ।। १३ ।। कौमारी शक्ती अद्भुत । मयूर वाहन तिचे शोभत । कार्तिकेय शक्ती असत । युद्धालागी पातली ।। १४ ।। विष्णू शक्ती वैष्णवी । गरुडावरी बैसोनी । शंख, चक्र, गदा, पाणि । आली युद्ध करावया ।। १५ ।। वाराही शक्ती वराहाची । नारसिंही शक्ती नृसिंहाची । झाली तेथे उपस्थिती । दैत्य निर्दालन करावया ।। १६ ।। हाती घेवोनी वज्र । इंद्राणी इंद्र शक्ती येत । ऐरावतावरी बैसत । युद्धालागी येतसे ।। १७ ।। महादेव म्हणे देवीप्रत । असुर संहार करी त्वरित । माजले असती बहुत । यांसी शीघ्र मारी तू ।। १८ ।। तव दुर्गा देहामधून । परम उग्र शक्ती प्रकटोन । अट्टाहास करोन । दावी तेव्हा दैत्यासी ।। १९ ।। ती शक्ती प्रचंड | म्हणोनी चण्डिका नाम । ती महादेवासी वचन । बोलती झाली तेधवा ।। २० ।। चण्डिका म्हणे महादेवासी । आपण जावे दैत्यापासी । सांगावे तेथे सर्वांसी । निरोप माझा अवधारा ।। २१ ।। हे दैत्यांनो तुम्ही क्रूर । देवा मानवा छळले फार । पाताळ लोका सत्वर । पळोनी जावे तुम्ही हो ।। २२ ।। जरी वाटे युद्ध करावे । तरी मी येथे आहे । क्षणांत मारुनी खाती । ऐशा माझ्या शक्ती या ।। २३ ।। शिवासी केले दूत । शिवदूती नामे प्रख्यात । तेव्हापासूनी होत । देवी पाहा इतिहासी ।। २४ ।। शिववचन ऐकोनी । दैत्य क्रोधे भरले मनी । देवीवरी चालोनी । सैन्यासहित जाती ते ।। २५ ।। दैत्य सैन्य देवीवरी जात । विविध अस्त्रे सोडत । देवी एका क्षणार्धात । मोडून टाकी अस्त्राते ।। २६ ।। काली मुख पसरोन । त्रिशूल हाती घेऊन । दैत्याते मारी दारुण । अपार वेग तिचा असे ।। २७ ।। ब्रह्माणी कमंडलू जल | सिंचन करी युद्धस्थळ । दैत्यांते करी हतबल । शौर्य सारे जातसे ।। २८ ।। माहेश्वरी मारी त्रिशुलाने । वैष्णवी मारी चक्राने । कौमारी संहारी शक्तीने । ऐसा संहार मांडिला ।। २९ ।। इंद्राणी वज्रप्रहाराने । वाराही दिव्यशक्तीने । नारसिंही मारी नखाने । ऐसा संहार मांडिला ।। ३० ।। मध्येची देवी वाहन । सिंह करी दैत्यकंदन । चण्डिका प्रचंड गर्जोन । संहारी पाहा दैत्यासी ।। ३१।। ऐसा प्रचंड संहार । झाला पाहा तेथवर । पळावयासी मग असुर । संधी शोधू लागले ।। ३२ ।। परी देवी शक्ती पाहत । तात्काळ त्यांते पकडत । यम सदनासी धाडीत । पळो नेदी कोणाते ।। ३३ ।। ऐसे चालले कंदन । भयभीत असुर दारुण । पळावयासीही स्थान । कोठे पाहता दिसेना ।। ३४ ।। ऐसे युद्ध भयंकर । चालले असे तेथवर । रक्तबीज महाअसुर । चालोनी पाहा येतसे ।। ३५ ।। त्याच्या रक्ताचा थेंब | पडता भूमीवरी देख । दुसरा दैत्य प्रकटत । ऐसे सामर्थ्य तयाचे ।। ३६ ।। प्रत्येक थेंबागणिक । दैत्य तेथे निर्माण होत । पराक्रमी बलशाली असत । रक्तबीजा सम तेही ।। ३७।। ऐसा तो महाअसुर । देवी सैन्यात हाहा:कार । उडवोनी देतसे थोर । काय करावे कळेना ।। ३८ ।। इंद्राणीने वज्रप्रहार । वैष्णवीने चक्रप्रहार । करिता वाहे रुधिर । देहातूनी त्या दैत्याच्या ।। ३९ ।। परी थेंबागणिक । निर्माण होती दैत्य । सहस्त्रावधी निर्माण होत । ऐसे दैत्य तेथवरी ।। ४०।। कौमारी शक्तीने प्रहार । वाराही खड्गाने मार । माहेश्वरी त्रिशूल वार । करिती रक्तबीजावरी ।। ४१।। तोही मातृकावरी प्रहार । करी देखा दुर्धर । देवता संकटी थोर । पडल्या पाहा तेधवा ।। ४२ ।। पाहोनी देवता उदास । चण्डिका म्हणे कालीस । पसरोनिया मुखास । रक्ताते तू प्राशावे ।। ४३ ।। ऐसे जव तू करीत । दैत्य मरेल निश्चित । ऐकोनी देवीची मात । काली प्राणी रक्ता ॥ ४४ ॥ काली प्राशी दैत्य रक्त । तेणे तो क्षीण होत । शस्त्रप्रहार त्यावरी करीत । सर्व देवता मिळोनिया ।। ४५ ।। रक्तबीज असा मारिला । देवा बहु आनंद झाला । पुष्पवर्षाव त्या वेळा । करिती पाहा देवीवरी ।। ४६ ।। रक्तपानाने उन्मत्त । मातृगण रणी नृत्य करीत । हर्ष साजरा करीत । महाविजय हा म्हणोनिया ।। ४७।। रक्तबीजाते मारिले । देवाते आनंदविले । नवल ऐसे केले । पाहा दुर्गा देवीने ।। ४८ ।। देवी सप्तशती ग्रंथ । सावर्णिक मन्वंतरात । मार्कण्डेय सांगत । आठवा अध्याय ऐसा हा ।। ४९ ।।

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय आठवा ।। (ओवी संख्या ४९)

।। अध्याय नववा ॥

अर्धनारीश्वराते शरण । बंधुकपुष्प सुवर्णसमवर्ण । पाशांकुश वरद मुद्रा धारण । ऐसे रूप जयाचे ।।१।। तीन नेत्र अर्धचंद्र | अक्षमाळा सुंदर । देई भक्ता अभयवर । त्याते नमन करीतसे ।। २ ।। नृप म्हणे ऋषीसी । पुढे सांगावे आम्हासी । देवीने रक्तबीजासी । अद्भुत रीती मारिले ।। ३।। पुढे काय जाहले । शुंभ निशुंभाने काय केले । देवीने कैसे मारिले । ते सांगावे मजलागी ।। ४ ।। ऋषी म्हणती नृपासी । शुंभ निशुंभ क्रोधासी । न राहे सीमा परियेसी । मरण पाहून सेनेचे ॥ ५ ॥ प्रचंड सेनेसहित । देवीवरी आक्रमण करीत । शुंभ-निशुंभ ते दैत्य । चालोनी जाती देवीवरी ॥ ६ ॥ महाशर संधान होत । बाणवर्षाव होई अद्भुत । चंडिका बाण अद्भुत । छेदे सर्व शस्त्रांते ।। ७ ।। तेजस्वी खड्ग घेवोन । निशुंभ येई धावोन । सिंह देवी वाहन । त्यावरी प्रहार करीतसे ॥। ८ ।। देवी एक दिव्य बाण । सोडी निशुंभ लक्ष्योन । दिव्य खड्ग आणि ढाल तोडोन । टाकिले पाहा देवीने ।। ९ ।। आठ चंद्रकोर असत । ऐसी ढाल अद्भुत । देवीने तोडिता चकीत । दैत्य पाहा होतसे ।। १० ।। म्हणोनी एक शक्ती । सोडी तो देवीप्रती । देवी चक्र सोडिती । झाली पाहा तेधवा ।। ११ ।। शक्तीचे तुकडे होत । निशुंभ क्रोधे चिंतित । शूल गदा फेकीत । लक्ष्योनिया देवीसी ।। १२ ।। देवीचा सिद्ध त्रिशूल । भस्म करी गदा शूल । परशू घेवोनी असुर । देवीवरी धावला ।। १३ ।। जवळ येत असुर । देवी करी वज्रप्रहार । निशुंभ दैत्य धरणीवर | पडला पाहा तेधवा ।। १४ ।। देखोनी निशुंभ मूर्च्छित । शुंभ होई क्रोधित । देवीते मारावया त्वरित । धावला पाहा तेथवरी ।। १५ ।। दिव्य रथावरी बैसोन । पराक्रमी दिसे शोभायमान । त्याते येता देखोन । देवी शंख फुंकीतसे ।। १६ ।। धनुष्याचा टणत्कार । करी देवी वारंवार । सिंहही गर्जना थोर । करो लागे तेथवरी ॥ १७ ॥ महाकाली महाघोर । गर्जना करी तेथवर । कांपती पाहा असुर । म्हणती प्रलय मांडिला ।। १८ ।। शुंभाते पाहोनी सामोरी । उभा राहे म्हणे ईश्वरी । केले अत्याचार देवांवरी । त्यांची शिक्षा भोगी तू ।। १९ ।। उभे राहुनी गगनात । देवता जयजयकार करीत । म्हणती अंबे त्वरित । मारी शुंभ दैत्याला ॥ २० ॥ शुंभ क्रोधित होऊन । शक्ती सोडी अग्निसमान । प्रतिशक्ती सोडून । देवी मध्येच पाडीतसे ।। २१ ।। शुंभ भयंकर गर्जत । तीनही लोक तेणे कांपत । गर्जोनी बाण अद्भुत । सोडी देवीते लक्ष्योनी ।। २२ ।। शुंभ बाणाते देवी तोडी । देवी बाणाते शुंभ तोडी । देवा पडती कोडी । कोणी कोणाते ऐकेना ।। २३ ।। अकस्मात देवीचा शूल । भेदी दैत्याचे वक्षस्थळ । मूर्च्छित होऊन ते स्थली। पडला पाहा दैत्य तो ।। २४ || इकडे निशुंभ जागृत । होवोन आला तेथ । पाहोनी शुंभ मूर्च्छित । क्रोधे कापे थरथरा ।। २५ ।। दश सहस्त्र बाण सोडीत । देवी, काली, सिंहाते वेधीत । सर्वांते घायाळ करीत । चक्रे सोडोनी त्यावरी ।। २६ ।। दश सहस्त्र बाण चक्र । निशुंभ सोडी देवीवर । दुर्गा तेव्हा कोपोन । सोडी दिव्य शक्ती ते ।। २७ ।। दुर्गा शक्तीने चक्र बाण । सारे काढिले तोडोन । निशुंभ गदा घेवोन । देवीवरी धावला ।। २८ । खड्ग घेवोनी त्वरित । देवी गदेते तोडीत । शूल घेऊनी धावत । निशुंभ पाहा देवीवरी ।। २९ ।। शूल घेऊनी हाती । झाली वक्षस्थलाते छेदिती । अद्भुत वर्ते तेथे । ऋषी म्हणे अवधारा ||३०|| निशुंभाचे छेदिता हृदय । एक पुरुष प्रकट होय । महाबली पराक्रमी काया । येई वक्षांतूनी तो ।। ३१ ।। देवीस म्हणे तो पुरुष । उभी राहे थांब तेथ । मी आहे येथ जीवित । करी युद्ध मज सवे तू ।। ३२ ।। देवी हासोनी म्हणत । युद्धची मी आहे करीत । हाती खड्ग घेत । शिर करी धडा वेगळे ।। ३३ ।। सिंह देवी वाहन । करी पराक्रम दारुण । सहस्त्रावधी दैत्य मारोन । टाकिले पाहा तयाने ।। ३४ ।। काली आणि शिवदूती । लक्षावधी दैत्य खाती । कौमारी दैत्या मारिती । झाली अनेक तेधवा ।। ३५ ।। मंत्रजल ब्रह्माणीचे । तेज सत्त्व हरे दैत्यांचे । सोडोनिया रणाते । पळून जाती अवधारा ।। ३६ ।। माहेश्वरीचा महात्रिशूल । फोडी दैत्यांचे वक्षस्थळ । सहस्त्रावधी दैत्यदळ । मारिले पाहा देवीने ।। ३७।। कित्येका वाराहीने मारिले । वैष्णवीने तुकडे केले । ऐन्द्रीने वज्रे छेदिले । किती एक पाहा दैत्यासी ॥ ३८ ॥ काली शिवदूती भक्षित । सिंह फाडोनी खात । ऐसे परी होत । रणामाजी तेधवा ।। ३९ ।। निशुंभ वध या अध्यायात । ऋषी नृपाते सांगत । शुंभ वध पुढील अध्यायात । ऋषी सांगती नृपाते ।। ४० ।। मार्कण्डेय पुराणात । देवी माहात्म्य कथानक । मन्वंतर सावर्णिक । नववा अध्याय गोड हा ॥ ४१ ॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय नववा ।। (ओवी संख्या ४१)

।। अध्याय दहावा ॥

श्री गणेशाय नम: । श्री सरस्वत्यै नमः । ॐ ऐम् हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चे । भगवती कामेश्वरी । अर्धचंद्र जिचे शिरी । शिवशक्ती स्वरूप ईश्वरी । तिते नमन करीतसे ॥ १ ॥ आरक्त सूर्या सम वर्ण । सूर्य चंद्र अग्नि हे त्रिनेत्र । पाशांकुश शूल मनोहर । करी धरिले जियेने ।। २ ।। ऐशा भगवतीचे करोनी ध्यान । ऋषी म्हणती नृपा लागोन । निशुंभाते मृत देखोन । शुंभ क्रोधे म्हणतसे ॥ ३ ॥ दुष्ट दुर्गे तू करोनी घात । वधिले माझ्या बंधुप्रत । परी जरी असेल हिंमत । एकली लढे मज सवे ।। ४।। देवी म्हणे तू महादुष्ट । मी एकलीच आहे समर्थ । मजविण या त्रैलोक्यात । काही दुसरे असेचिना ।।५।। परी जरी तू म्हणत । तरी या ज्या माझ्या विभूती असत । मज अंतरी प्रवेशत । तुझ्या इच्छे कारणे ।। ६ ।। ऐसे म्हणता अंबिका । देवता लीन झाल्या देखा । ब्रह्माणी आदी समस्ता । देवी शरीरी प्रवेशल्या ।। ७ ।। एकली राहे देवी । म्हणे दैत्याते पाही । माझे ऐश्वर्य शक्तीही । सारे पाहा समेटले ।। ८ ।। चल आता युद्ध कर । दावी पराक्रम सत्वर । ऐसे म्हणोनी भयंकर । बाणवर्षाव करीतसे ।। ९ ।। देवीचे सारे बाण । दैत्ये टाकिले मोडून । दैत्याने जे सोडिले बाण । देवी तोडूनी टाकीतसे ।। १० ।। दुर्गा हुंकार शब्द करीत । तेणे शस्त्र-अस्त्र नष्ट होत । म्हणोनी दिव्य अस्त्र सोडीत । परमेश्वरीवर तेधवा ।। ११ ।। दैत्याची दिव्यास्त्रे सर्व । हुंकारे दुर्गा भस्म करीत । धनुष्य त्याचे तोडीत । दिव्य बाणाते सोडोनिया ।। १२ ।। शुभ शक्ती सोडीत । तीही दुर्गा तोडीत । ढाल तलवार घेई दैत्य । दुर्गे लागी माराया ||१३|| देवी सोडी तीक्ष्ण बाण ढाल तलवार जाई मोडून । अश्वसारथी धनुष्य जाण । तेही कापून टाकीतसे ||१४|| दैत्य मुद्गल घेवोनी धावत । देवी तेही मोडूनी टाकीत । दैत्य मुष्टिप्रहार करीत । देवी वक्षी तेधवा ।। १५ ।। दुर्गेनेही मुष्टि प्रहार । केला दैत्याचे छातीवर । रक्त ओकीत भूमीवर । काही क्षण पडला तो ॥१६॥ परी क्रोधे उठत । स्वहस्ते देवीसी धरीत । आकाशी उडोनी जात । सांगाते घेऊनी देवीसी ।।१७।। आकाशी युद्ध दोघांचे । नवल वाटे ऋषी मुनी । म्हणती हे अद्भुत साचे | प्रथमची आम्ही पाहतसो ॥ १८ ॥ शुंभाते करी उचलला । गरगरा फिरवोनी फेकिला । पृथ्वीवरी आपटला । पाहा दुर्गा देवीने ।। १९।। परी तो सवेचि उठोन । धावे दुर्गा लक्षोन । तव त्रिशूले वक्ष भेदून । देवी त्याचे टाकीतसे ॥२०॥ जैसा भूकंप होत । तैसी पृथ्वी कापत । शुंभ दैत्य पडत । तैसा जाणा भूवरी ।। २१ ।। दैत्य मारिला देखोन । विश्व होई प्रसन्न । स्वच्छ दिसे गगन | शांती सर्वत्र होतसे ||२२|| नद्या निर्मळ वाहू लागत । मेघ आनंदे वर्षत । देवता हर्षभरीत । गाऊ लागले तेधवा || २३ || गंधर्व आनंदे गाती । अप्सरा हर्षे नृत्य करिती । वायू वाहे प्रसन्न गती । पृथ्वीवरी तेधवा ॥ २४ ॥ सूर्य पवित्र किरणे सोडीत । यज्ञशाळा होती प्रज्वलित । दिशा झाल्या प्रशांत । प्रसन्न झाले सर्वही ।। २५ ।। दुर्गा सप्तशती ग्रंथ । दहा अध्याय वर्णिले येथ । ऋषी म्हणे नृपाप्रत । ऐसे माहात्म्य देवीचे ॥ २६॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय दहावा ।। (ओवी संख्या २६)

|| अध्याय अकरावा ॥

श्री गणेशाय नमः। श्री सरस्वत्यै नमः । ॐ ऐम् व्हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चै । उदित सूर्यासमान । जिची अंगकांती महान । अर्धचंद्र मुकुट जाण । भाळी जिच्या मिरवीतसे ।। १ ।। तीन नेत्र सुहास्य वदन। सौंदर्याची जी खाण । वरद अभय पाशांकुश मुद्रा पूर्ण । सदैव रक्षी भक्तासी ।। २ ।। त्या भुवनेश्वरीते वंदन । प्रथम तिचे करून ध्यान । पुढील कथा सांगेन । ऋषी म्हणती रायासी ।। ३ ।। महादैत्याधिपती शुंभ होता मृत। देवीचा जयजयकार करीत । पातले सर्व देव तेथ । जेथे होती जगदंबा ।। ४ ।। अग्निते पुढे करोन । देवीचे करिती स्तवन । सर्वही प्रसन्नवदन । होते पहा तेधवा ।। ५ ।। जगन्माता व्हावे प्रसन्न । विश्वेश्वरी व्हावे प्रसन्न । करावे विश्वाचे रक्षण | विश्व आधीन तुझ्या असे ।। ६ ।। तू जगतासी आधार । पृथ्वी तव रूप साचार । जलरूपे तू समग्र । तृप्ती देसी जगताते ।। ७ ।। तू वैष्णवी पराक्रमी । विश्वबीज तू विश्वस्वामिनी । तू माता जगन्मोहिनी । मोहून ठेवी सर्वाते ।। ८ ।। तू होता प्रसन्न । भक्ताते मोक्ष प्राप्त । होवोनी ईश्वरासी युक्त । सदासर्वदा राहे तो ॥। ९ ॥ विद्या सर्व तुझी रूपे । स्त्रिया सर्व तुझी रूपे । तू व्यापक विश्वाते । कोण स्तवो शके तुज ॥ १० ॥ सर्व व्यापक देवी । स्वर्गमुक्ती प्रदायिनी । याहूनी स्तवन वचनी । काय आणि ते सांगावे ।। ११ ।। सर्वांसी बुद्धी तू देसी । हृदयी सर्वांच्या राहसी । स्वर्ग – मोक्ष प्रदान करिसी । नारायणी नमोस्तुते ।। १२ ।। परिणाम परिवर्तन । हेची तुझे स्वरूप प्रमाण । विश्वातीत चैतन्य । नारायणी नमोस्तुते ।। १३ ।। सर्व मंगलाचेही मंगल । सर्व इच्छा करिसी पूर्ण । गौरी त्र्यंबके शरण । नारायणी नमोस्तुते ।। १४ ।। सृष्टी स्थिती विनाश शक्ती। सनातन तू दिव्यशक्ती । सर्व गुणातीत गुणमयशक्ती । नारायणी नमोस्तुते ।। १५ ।। दीन शरणागताचे रक्षण | ब्रीद तुझे परित्राण । करिसी दुःखाचे हरण । नारायणी नमोस्तुते ।। १६ ।। हंसयुक्त विमानात । ब्रह्माणी रूपे राहत । कुशयुक्त जल सिंचित । नारायणी नमोस्तुत ।। १७।। त्रिशूल हाती माथा चंद्र । महावृषभावरी बैसत । माहेश्वरी या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ।। १८।। मयूर कुक्कुट वेष्टीत । महाशक्ती धारण करीत । कौमारी या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ।। १९।। शंख चक्र गदा धरीत । शारंग हाती धरीत । वैष्णवी या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ।। २० ।। महाचक्र हाती धरीत । वसुंधरा दाढे उचलत । वाराही या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ॥ २१ ॥ त्रैलोक्याचे करी रक्षण। दैत्यांचे करी हनन । नारसिंही या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ।। २२ ।। हाती महावज्र धरीत। सहस्त्र नयन प्रज्वलित । ऐन्द्री वृत्रप्राण हरित । नारायणी नमोस्तुते ।। २३ ।। दैत्य सेनेचा संहार करीत । भयंकर रूप धरीत । शिवदूती या स्वरूपात । नारायणी नमोस्तुते ॥ २४ ॥ विक्राळ उग्र दिसत । विकट गर्जना करीत । चामुण्डा या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ।। २५ ।। लक्ष्मी लज्जा महाविद्या। श्रद्धा पुष्टी अविद्या । राही विविध रूपात । नारायणी नमोस्तुते ।। २६ ।। मेधा श्रेष्ठ ऐश्वर्या । सर्व विश्वाची अधिष्ठाता । सरस्वती या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ॥ २७ ॥ सर्वेश्वरी सर्व रूपात। सर्वशक्ती सर्व भय हरित । दुर्गा देवी रूपात । नारायणी नमोस्तुते ॥ २८ ॥ तीन नेत्रांनी शोभत । सर्व भयापासून रक्षत । कात्यायनी या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ।। २९ ।। भयंकर ज्वाला ओकीत । ऐसा त्रिशूल हातात । भद्रकाली या रूपात । नारायणी नमोस्तुते ॥ ३० ॥ दुष्ट कर्मापासून । माता रक्षी पुत्रा लागोन । तू करी तैसे रक्षण । पापापासून आमुचे ||३१|| असुरांचे करूनी हनन । तुझे खड्ग झाले पावन । चण्डिके करी कल्याण । नमन तुते करीतसो ।। ३२ ।। तू होता प्रसन्न । जाती सर्व रोग आपदा पळोन । तुझा आश्रित होता जाण । आश्रित त्याचे जग होई ||३३ ॥ धर्मद्रोही महादैत्य। अनेक रूपाने त्याते मारीत । ऐसे कोण करीत । विश्वामाजी तुझेविना ।। ३४ ।। तुझ्याविण ऐसी कवण शक्ती । जी जीवांते भ्रमविती । वेदांमध्ये तुझी ख्याती । वर्णिली ऐसी आहे हो ।। ३५ ।। यक्ष राक्षसापासून । विष सर्पापासोन । शत्रू ठगांपासून । रक्षी दुर्गे आम्हाते ॥ ३६ ॥ विश्वेश्वरी विश्वाचे पालन । विश्व सर्व तव आधीन । तुझ्या चरणी नम्र । राहो आम्ही सर्वदा ।। ३७ ।। देवी प्रसन्न व्हावे । सदैव आम्हाते रक्षावे। जगताचे पाप हरावे । म्हणोनी आम्ही प्रार्थितो ।। ३८ ।। विश्व दुःख हरित । आम्ही तव शरणागत । त्रैलोक्यवासिनी दुर्गा देत । वर प्रदान देवांना ।। ३९ ।। देवी म्हणे मी प्रसन्न । मागा आता वरदान । जेणे जगाचे कल्याण । होईल ऐसे मागावे ।। ४० ।। सर्व बाधा निवारी । शत्रूंचा नाश करी । त्रैलोक्यवासी ईश्वरी । वर देई आम्हाते ॥ ४१ ॥ हेची कार्य राही करत । एवढे देई आम्हा प्रत। तिन्ही लोका ठेवी शांत । ऐसे करी दुर्गे तू ॥ ४२ ॥ | ऐकोनी देवांचे वचन । देवी म्हणे तया लागोन । वैवस्वत मन्वंतरात जाण । आता येईन मी पुन्हा ॥ ४३ ॥ ते अठ्ठाविसावे युग असेल । शुंभ निशुंभ पुन्हा येतील। मी नंद गोप यशोदा गृही प्रकटेन । करण्या नाश असुरांचा ॥ ४४ ॥ तद्नंतर पुनश्च । अवतरेन मी परत । नाश करीन वैप्रचित । रक्तदंतिका म्हणोनिया ।। ४५ ।। पुढे भविष्यकाळात । अवर्षण भयंकर पडत। तेव्हा प्रकटोनी यथार्थ । ऋषी रक्षा करेन मी ॥ ४६ ॥ शत नेत्रांनी ऋषींसी । पाहोनी रक्षीन त्यांसी । शताक्षि नाम मजसी । पडेल तेव्हा निर्धारि ।। ४७ ।। शाक उत्पन्न करोन । देईन जना जीवन। शाकंभरी नाम म्हणोन । पडेल मजला निर्धारि ।।४८ ।। तैसेची त्या अवतारात । दुर्गम दैत्याते वधत। दुर्गा नामे ख्यात । होईन तेव्हापासोनी ।। ४९ ।। भीमरूप करोनी धारण । हिमालयी पर्वती राहून। राक्षसांते भक्षीन । ऋषीमुनी ते रक्षाया ।। ५० ।। भीमादेवी म्हणोन । ख्याती तव मी पावेन । मुनी करिती स्तवन । नतमस्तक होवोनिया ।। ५१ ।। अरुण नामे दैत्य । लोका उपद्रव करीत । ऐसे होईल जगाप्रत । भविष्यकाळी जाणावे ॥५२ ।। तेव्हा भ्रामरी रूपात । मी होईन प्रकट । भ्रमररूपे नाश करीन। त्या असुराचा निश्चये ॥ ५३ ॥ भ्रामरी देवी म्हणोन । लोक करतील पूजन । ऐसे देई वचन। दुर्गा सर्व देवांते॥ ५४ ॥ या व्यतिरिक्त आणिक । माजती जेव्हा दैत्य । अवतार घेवोनी निश्चित। मारेन त्यांना निश्चये ॥ ५५ ॥ ऐसे सांगोनी देवी । पाहा गुप्त जाहली । जयजयकार देव करिती । उदयोस्तु अंबे म्हणोनिया ॥ ५६ ॥ ऋषी म्हणे नृपासी । एकादश अध्यायासी । पठणे भोग मोक्षासी । प्राप्त होई निश्चये ॥ ५७ ॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय अकरावा ।। (ओवी संख्या ५७)

।। अध्याय बारावा ॥

श्री गणेशाय नमः । श्री सरस्वत्यै नमः । ॐ ऐम् हीम् क्लीम् चामुण्डायै विच्चे । विद्युल्लतेसमान रूप। सिंहवासिनी त्रिनेत्र । खड्ग, ढाल, पाश, चक्र | हाती धरीले जियेने ॥ १ ॥ माथी शोभे चंद्रकोर। रूप दिसे भयंकर । सर्व देवांचा अवतार । ऐसे रूप दुर्गेचे ।। २ ।। हाती ढाल तलवार । घेऊनी कन्या सभोवार । युद्धालागी तत्पर । अंगविभूती जियेच्या ।। ३ ।। दुर्गा महापरमेश्वरी । ब्रह्मांड व्यापक अखिलेश्वरी । ललिता राजराजेश्वरी । वर देतसे ग्रंथाला ।। ४ ।। म्हणे या ग्रंथातील स्तुती । जे नित्य पठण करिती। त्यांच्या सर्व आपत्ती । निवारीन मी निश्चये ॥ ५ ॥ पूर्ण ग्रंथ करता पठण । त्याचे होईल कल्याण । इह सौख्य परत्र साधन । होईल जाणा निश्चये ॥ ६ ॥ मधुकैटभाचा संहार । मी वधिला महिषासुर । शुंभ निशुंभ असुर। कैसे वधिले रणामाजी ॥ ७ ॥ या प्रसंगाचे पठण । जे करिती भक्तजन । त्यांचे मनोरथ पुरवीन । वरदान देईन मी त्याते ॥ ८ ॥ ग्रहपीडा न बाधती । पापे त्यासी न लागती। दूर संकटे होती । पठण मात्रे ग्रंथाच्या ।। ९ ।। दारि जाई पळोन । नष्ट होईअज्ञान । प्राप्त होती सद्गुण । पठण मात्रे ग्रंथाच्या ।। १० ।। शतपाठ करिता पूर्ण । अपार लाभे पुण्य । होतील सर्व इच्छा पूर्ण । पठण मात्रे ग्रंथाच्या ।। ११ ।। सहस्त्र आणि एकशत । इतुके पाठ जो करीत । प्रसन्न होऊनी त्याप्रत । ध्यानी दर्शन देईन मी ।। १२ ।। अष्टमी चतुर्दशी नवमी । पठण करावे या दिनी । पाप सर्व जळोन । जाईल जाणा निश्चये || १३ || सदैव माझे भक्त । राहतील आनंदात । विरह दुःख कधी न होत । मम भक्तांसी निश्चये ।। १४ ।। त्यासी नाही शत्रू भय । त्यांसी नाही राजभय । शस्त्र, अस्त्र, अग्नि भय । त्यासी नाही निश्चये ।। १५ ।। त्यासी नाही चोर भय । मार्गी नाही लूट भय । जगदंबा रक्षिती होय । सर्व बाजूंनी सर्वदा ।। १६ ।। त्यासी नाही जल भय । नाही त्यासी अरण्य भय। व्याघ्र सर्प विष भय । नाही त्यासी निश्चये ।। १७ ।। म्हणोनी भक्तीपूर्वक । ग्रंथ पठण राहावे करीत । स्वये दुर्गा सिद्ध करीत । महा ग्रंथ म्हणोनिया ।। १८ ।। परम कल्याणकारक ग्रंथ । त्रिविध तापाते हारित । रोग व्याधी समस्त । पठण मात्रे नष्ट होती ।। १९ ।। ज्या देवी मंदिरात । या ग्रंथाचे पठण होत। तेथे राही मी नित्य । म्हणोनी दुर्गा सांगतसे ॥ २० ॥ ज्या गृही ग्रंथपठण । मी तेथे राही जाण । सर्व विपत्ती निवारीन । सुखी ठेवीन भक्तासी ॥ २१ ॥ भक्ती दान होम हवन । मज करिती जे समर्पण । त्यावरी संतोषोन । वरदान त्याते देईन मी ।। २२ ।। शारदीय नवरात्रात । जे भक्तीने पठण करीत । आपदांतून मुक्त होत । सर्व बाजूंनी सर्वदा ।। २३ ।। माझे माहात्म्य करिता श्रवण । श्रवण करिता मम पराक्रम । मनुष्य निर्भय होवोन । सुखी होईल सर्वदा ॥ २४ ॥ या ग्रंथाचे पठण करीत । शत्रू त्यांचे नष्ट होत । सुख सर्व होई प्राप्त । पठण मात्रे ग्रंथाच्या ।। २५ ।। अशांत मने होती शांत । दुःस्वप्ने त्यासी न बाधत । पीडा सर्व ग्रहजनीत । पठण मात्रे नष्ट होती ।। २६।। बालकाते बालग्रह न पीडित । मैत्री राहे अतूट । सौजन्य वाढे सर्वत्र । ऐसे माहात्म्य ग्रंथाचे ।। २७ ।। पिशाच्च, राक्षस, भूत । पठण मात्रे पळून जात । सर्व आपदा होती शांत । पठण मात्रे ग्रंथाच्या ।। २८ ।। एक वर्ष देवता पूजन । एक वर्ष करिता दान । जे फळ होई निर्माण । ग्रंथ पठणे ते मिळे ॥२९॥ एकदा करिता श्रवण । पाप जाई जळोन । देवी आरोग्य प्रदान । करी त्या भक्तासी निश्चये ।। ३० ।। रात्री सूक्त, देवी सूक्त। नारायणी स्तुती महाख्यात । या स्तोत्राते जो पठण करीत । त्यासवे राहे मी सदा ।। ३१ ।। त्यासी नाही व्याघ्र भय । त्यासी नाही शत्रू भय । सिंह, गज, सर्प भय । नाही त्यासी सर्वदा ।। ३२ ।। नाही त्यासी राज भय । नाही त्यासी चोर भय । नाही त्यासी युद्ध भय । रक्षी त्याते सर्वदा ।। ३३ ।। कोणी बैसोनी नावेत । महासागरी प्रयाण करीत । पडे चक्रवातात । नाव बुडो लागतसे।। ३४ ।। अथवा भयंकर युद्धात । शस्त्रप्रहार होत । पिशाच्च बाधेने पीडित । महाव्यथेने पीडितसे ।। ३५ ।। ऐसे काही असो कारण । करावे या ग्रंथाचे स्मरण । विपत्ती कितीही महान । सुटे भक्त त्यातूनीया ।। ३६ ।। करिता फक्त स्मरण । विपत्ती पळती जाण । शत्रू आणि जीव हिंस्त्र । पळती पाहूनी भक्ताते ।। ३७ ।। ऐसे ग्रंथासी वरदान । देई दुर्गा चंडिका जाण । आणि पावे अंतर्धान । हिमालयामाझारी ।। ३८ ।। निर्भय होवोनी समस्त । देव आपुले कार्य करीत । पृथ्वी झाली शांत । यज्ञ यागे करोनिया ।। ३९ ।। रणांगणी जे पळत । उरले असुर जे असत । ते पाताळी लपत । जावोनी राहती तेथवरी ।। ४० ।। ऋषी म्हणे नृपासी । भगवती जगदंबा परियेसी । जगत् रक्षण्या कारणासी । पुन्हा पुन्हा प्रकटतसे ।। ४१ ।। हे विश्व तिच्या आधिन । ती करी विश्व निर्माण । भक्ता सुख समाधान । देवोन सुखी ठेवीतसे ।। ४२ ।। प्रलयकाळ जव होत । महाकाली प्रकटत । विश्वसंहार करीत । ऐसे माहात्म्य दुर्गेचे।। ४३ वाढता पापाचा भार। तीच करीतसे संहार । विश्व व्यापोनी सर्वत्र | खेळ खेळी जगदंबा ।। ४४ ।। मनुष्य वर्तता सात्त्विक । देई सौभाग्य तयाप्रत । अहंकार गर्व करीत । दारिद्र्य पाठी लावीतसे ।। ४५ ।। ऐसी दुर्गा परमेश्वरी । प्रकटली जाणा भूवरी । तिते पूजीता सत्वरी । सौख्य प्राप्ती होतसे ॥। ४६।। मार्कण्डेय पुराण । सावर्णिक मन्वंतर जाण । देवी माहात्म्ये फलश्रृती पूर्ण | द्वादशोध्याय गोड हा ॥ ४७ ॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय बारावा ।। (ओवी संख्या ४७)

॥ अध्याय तेरावा ॥

श्री गणेशाय नमः । ॐ ऐम् व्हीम् श्रीम् क्लीम् परमेश्वरी स्वाहा । बालसूर्यासमान आरक्त । ऐसे तेज अद्भुत । चतुर्भुज त्रिनेत्र मुकुट । अर्धचंद्राकार जो ।। १ ।। पाशांकुश हाती धरीत । अभय वरद मुद्रा असत । ऐशा ‘शिवा’ देवीते ध्यात । राहावे सदा सर्वदा ।। २ ।। ऋषी म्हणती रायासी । देवी चरित्र तुजसी । सांगितले परियेसी । फलश्रृती सहीतजे ।। ३ ।। ती ब्रह्मांडा कारण । विष्णुमाया तीच जाण । तिचे कारणे मोहून । जग संपूर्ण जातसे ।। ४ ।। त्या परमेश्वरीसी शरण । मनोभावे जावे आपण । ती ते आराधिता संपूर्ण । सुख त्रैलोक्या होतसे ।। ५ ।। भोग, मोक्ष, ज्ञान, शक्ती । देवीकृपे प्राप्त होती । म्हणोनी आता एकचित्ती । स्मरण करावे दुर्गेचे ।। ६ ।। ऐकोनी मुनीचे वचन । सुरथ समाधी करिती नमन । विरक्त मनी होऊन । तप आचरिते जाहले ।। ७ ।। श्री जगदंबा प्रीत्यर्थ । उभयता तप करू लागत। देवी सूक्ताचे करीत । पाठ जाणा दोघेही ।। ८ ।। काही दिवस गेल्यावर । करू लागले निराहार । बैसोनी एका आसनावर । ध्यान करिती ते देखा ।। ९ ।। तीन वर्षे ऐसे करीत । दुर्गा चण्डिका प्रसन्न होत । म्हणे मागा निश्चिंत । वर देण्या आले मी ॥ १० ॥ नृप मागे गत राज्य । तैसेची भविष्य जन्मी राज्य। देवी तथास्तु म्हणत । दिले वरदान त्यालागी ।। ११ ।। वैश्य होऊनी विरक्त | देवीसी म्हणे मजप्रत । आत्मज्ञान देऊनी चित्त । शुद्ध माझे करावे ।। १२ ।। देवी म्हणे नृपासी। दिले वचन तुजसी । तू जिंकीसी शत्रूसी । राज्य स्थिर राहे तुझे ।। १३ ।। सावर्णिक मनु म्हणून मिळे पुढे तु जन्म। चक्रवर्ती राजा म्हणोन । ख्याती पावसी निश्चये ।। १४ ।। देवी म्हणे वैश्यासी । तू जाशील मोक्षासी । आत्मज्ञान तुजसी । प्राप्त जाणा होईल ।। १५ ।। मार्कण्डेय म्हणे सावधान । संपले देवी आख्यान। देवी पावली अंतर्धान । वर देवोनी दोघांसी ।। १६ ।। श्री मार्कण्डेय पुराण । सावर्णिक मन्वंतर जाण। देवी माहात्म्य संपूर्ण । झाले पाहा येथवरी ।।१७।। हा तेरावा अध्याय । येथे संपले पुराण । वैश्य सुरथा वरदान । प्राप्त येथे जाहले । १८ ॥

।। स्वस्ति दुर्गा सप्तशती अध्याय तेरावा ।। (ओवी संख्या १८)

॥ प्राधानिक रहस्यम् ॥

सप्तशती रहस्य त्रयासी । नारायण ऋषी परियेसी । अनुष्टुप् छंद फलप्राप्तीसी । जपे विनियोगा म्हणावे ।। १ ।। महालक्ष्मी महासरस्वती । महाकाली दुर्गा भगवती । यांची व्हावया कृपाप्राप्ती । पठण करावे ग्रंथाचे॥ २ ॥ नृप म्हणे ऋषीसी । देवी माहात्म्य आम्हासी । सांगोनिया परियेसी । उपकार केला बहु जाणे ।। ३ ।। आता सांगावे मजप्रत । प्रधान प्रकृती रूपाप्रत । कैसे आराधावे देवीप्रत । ते मज सांगा गुरुवर्या ।। ४ ।। ऋषी म्हणती राजासी । बरवा प्रश्न पुसिलासी । परी हे रहस्य सर्वांसी । सांगो नये सर्वथा ।। ५ ।। महालक्ष्मी परमेश्वरी । आदिकारण ईश्वरी । दृश्य अदृश्य अखिलेश्वरी । भरोनी राहे विश्वाते ।। ६ ।। सुवर्णासम कांती । शून्यातून जिची उत्पत्ती । सुवर्णालंकार अंगावरती । उत्कृष्ट रूप तियेचे ।। ७ ।। ती शून्याते देखत । म्हणे उत्पन्न करावे वस्तू जात । तमोगुणात्मक चिंतित । महाकाली ते प्रकटाया।। ८ ।। महामाया महाकाली। ऐसी प्रकट जाहली । रुंडमाळा गळा घातली । अलंकार म्हणोनिया ।। ९ ॥ महालक्ष्मीसी करूनी नमन । पुसे का पाचारिले म्हणोन । येरी म्हणे विश्व आपण। निर्माण केले पाहिजे ।। १० ।। क्षुधा, तृषा आणि निद्रा । तमोगुणी प्रवृत्ती आपदा । उतरावया पाप भारा । करणे लागे युद्धासी ।। ११ ।। ऐसे तुझे कार्य बहुत । जे गर्व अहंकार करीत । त्याते पाडी आसक्तीत। मोहुनी टाकी तयांना ।। १२ ।। ऐसे सांगोनी तिसी । शुद्धसत्त्व गुणेसी । धारण करी रूपासी । वीणापाणि असे जी ।। १३ ।। शुभ्र वस्त्र नेसली । पुस्तक वीणा हाती धरली । सरस्वती बुद्धी प्रकटली। ऐसी पाहा तेधवा ।। १४ ।। तिते महालक्ष्मी म्हणत । जे सद्गुणमंडित । ईश्वर, भक्त, गायन, संगीत । ऐशा लोका पाही तू ।। १५ ।। नृत्य गायन वादन । कवित्व लेखन विद्या साधन। हे सर्व तव आधीन । राहे जाणा निश्चये ।। १६ ।। जे असती विरक्त । ज्ञान, ब्रह्म इच्छित । त्यासी कृ करोनी त्वरित । परमार्थ त्यांचा करावा ।। १७ ।। ऐसे असे तुझे कार्य । सात्त्विक शुद्ध मोक्षाप्रत । नेणे मम भक्तांप्रत । ज्ञान दान करोनिया ।। १८ ।। महाविद्या वाणी सरस्वती । ब्राह्मी कामधेनु भारती । वेदगर्भा बुद्धी मती । ऐशा स्वरूपे वर्तावे ।। १९ ।। महालक्ष्मी म्हणे त्याते । आता निर्मुनी युगुलाते । या विश्व रहाटाते । पुढे आपण चालवू ।। २० ।। ऐसे म्हणोनी तिघांनी । युगुला निर्मोनी । विश्वरचना आरंभोनी । विश्व निर्माण केले हे ॥ २१ ॥ निलकंठ श्वेतशरीर । मस्तकी जाणा चंद्रकोर । ऐसा निर्मिला शंकर । तये वेळी तेधवा ।। २२ ।। त्याची अर्धांगिनी अक्षरा । तीच ईश्वरी महेश्वरा अर्धनारीश्वर ईश्वरा । ऐसी जोडी जाहली ।। २३ ।। महासरस्वती सत्तेने । जे युग्म होई निर्माण । श्वेतवर्ण स्त्री पुरुष श्यामवर्ण। ऐसा निर्माण करी देखा ॥ २४ ॥ विष्णू, कृष्ण, ऋषिकेश । वासुदेव जनार्दन । उमा, गौरी, सती, चंडी । ऐसी नावे युग्मांची ।। २५ ।। स्त्रीतेची पुरुष असत। पुरुष तेची स्त्री होत । निराकार साकार होत । ऐसी धरली रूपे देखा ।। २६ ।। ऐशा रूपाते धरोन । केले विश्व निर्माण । यातील रहस्य जाण । ज्ञाननेत्री जाणावे ॥ २७ ॥ याहूनी काही आणिक । लिहिणे न योग्य होत । क्षमा प्रार्थना देव समस्त । लिखाण बंद करीतसे ॥ २८ ॥ महालक्ष्मी महाकाली महासरस्वती। महाविष्णू महादेव परब्रह्मस्थिती । या गूढाते जाणती । ब्रह्मस्थितीते पावावया ॥ २९ ॥ याचे न होई वर्णन । प्राधानिक रहस्य जाण । निराकार साकार येथोन । निर्माण पाहा जाहले ।। ३० ।। ऐसे देवता रहस्य । जाणोनी सर्व अद्भुत । श्री दत्त दावूनी संकेत । पूर्ण येथे करीतसे ॥ ३१ ॥

॥ स्वस्ति प्राधानिक रहस्यम् ॥

॥ वैकृतिक रहस्यम् ॥

त्रिविधा शक्ती मुख्य । रज तम सात्त्विक । महालक्ष्मीची रूपे प्रकट । होती तीन जाण पा ॥ १ ॥ विविध नामे त्या मिळत । कार्याकारण भेद असत । शर्वा शिवा चण्डिका म्हणत । सर्व रूपे दुर्गेची ॥ २ ॥ जी विष्णूची योगनिद्रा । तीच महाकाली भद्रा । ब्रह्मा स्तवी जागृता । करणे म्हणोनी तिजलागी ॥। ३ ।। मधु कैटभाते करावे हनन । ब्रह्मा स्तवी म्हणोन । महाकालीची माया पूर्ण । दुस्तर असे तरावया।। ४ ।। सर्व देवतांमधून तेज निघत । तेणे जी स्त्री होत । महालक्ष्मी मूळ म्हणत । त्रिगुणात्मक प्रकृती ।। ५ ।। ती ते नवदुर्गाही म्हणत । मूर्तीसी अठरा हात । विविध आयुधे शोभत । अठरा हाता माझारी ।। ६ ।। बाण खड्ग गदा कमळ । परशू शंख घंटा त्रिशूळ । पाश शक्ती धनुष्य कमळ । ऐसी विविध आयुधे ती ॥ ७ ॥ पान पात्र दंड ढाल । वज्र हाती अक्षमाळ । कमलासनी निर्मळ । परमेश्वरी राही ती ।। ८ ।। ऐसी ते परमेश्वरी । सर्व ईश्वरांची ईश्वरी । तिते ध्याता अंतरी । सिद्ध आत्मा होतसे ।। ९ ।। सत्त्वगुण आश्रित । पार्वती देही प्रकटत । तिते सरस्वती म्हणत । अष्टभुजा देवी ती ।।१०।। बाण चक्र शूल । घंटा धनुष्य मुसळ । शंख आणि त्रिशूल । ऐसी आयुधे तियेची ।। ११ ।। तिचे करिता ध्यान । सर्वज्ञता करी प्रदान । ऐसी महत्त्वपूर्ण । तीन रूपे ही दुर्गेची ।। १२ ।। या तिन्ही रूपांचे अर्चन । पद्धती असे भिन्न भिन्न । ते नीट समजोन । घ्यावे गुरू पासोनिया ।। १३ । ते सर्व सिद्धी साधन । प्राकृत ग्रंथी नये म्हणोन । श्री दुर्गेते प्रार्थन । गुप्त जाणा ठेवीतसे ।। १४ ।। सांप्रत कली दारुण । वर्ते पाहा जगी पूर्ण । पाच सहस्त्र एक शत वर्षे पूर्ण । झाली असती कलीची ।। १५ ।। ऐशा या कलियुगात । देवता भक्तीने प्रसन्न होत । म्हणोनी तंत्रसाधन गुप्त । ठेविले असे येथे हो ।। १६ ।। हा अपराध म्हणोन । प्रार्थी क्षमा देवी लागोन । उदार हृदयी ती पूर्ण । सारे काही जाणत ।। १७ ।। म्हणोनी प्रधान रहस्य । तैसेची वैकृतिक रहस्य । आणि मूर्तिरहस्य । गरज नाही वाचण्याची ।। १८ ।। त्रयोदश अध्यायापर्यंत । पठण करावा हा ग्रंथ । भक्तिपूर्वक जरी वाचत । इच्छा पूर्ण होतसे ।। १९ ।। दुर्गा सर्व लोकेश्वरी । देवालागी महेश्वरी । जगताची परमेश्वरी । प्रसन्न आता व्हावे तू

।। स्वस्ति वैकृतिक रहस्यम् ।।

॥ मूर्तिरहस्य ॥

ॐ नंदा भगवती नाम। भविष्यात होई निर्माण । तिचे करिता पूजन | त्रैलोक्य आधीन होतसे ।। १।। कनक कांती दिव्य मूर्ती । सुवर्ण वस्त्र धारण करे ती । सुवर्ण प्रभा फाकती। ऐसे रूप जियेचे ।। २ ।। चार हात श्रीप्रसन्न वदन । अंकुश पाश कमळ शंख । सुवर्ण कमळाचे आसन । ऐसे रूप जियेचे ।। ३ ।। देई आनंद भक्तांप्रत । म्हणोनी नंदा नाम घेत । ऐसी पुढे प्रकट । होणार आहे देवी ती ।। ४ ।। या मूर्तिरहस्यात । काही गुज ऐसे असत । जे प्रकट करणे प्रस्तुत । होणार नाही या ग्रंथी ।। ५।। म्हणोन देवीसी प्रार्थन । मूर्तिरहस्य ठेविले जाण । ती करुणामयी पूर्ण । अंतराते जाणतसे ॥ ६ ॥ दुर्गा, लक्ष्मी, शिवा, शांता । सरस्वती, अपराजिता । पार्वती, जगदंबा माता । ग्रंथामाजी राही तू ॥ ७॥ माहेश्वरी, परमेश्वरी । अखिलेश्वरी, निखिलेश्वरी । सर्व ईश्वरांची ईश्वरी | ग्रंथामाजी राही तू ।।८ ।। परब्रह्म परमात्मा । चैतन्य विराट स्वरुपात्मा । सर्व शक्तींचा मूळ आत्मा । ग्रंथामाजी राहे तू ।। ९ ।। मार्गशीर्ष शुक्ल पक्षात । अनुवाद हा प्राकृत । होई पाहा समाप्त । दुर्गा देवी कृपेने ।। १० ।। शके एकोणीसशे एकोणीस । ईश्वर नाम संवत्सरास । दत्तावधूत अनुवादास । दुर्गा आज्ञे करीतसे ।। ११ ।। काही ऐसे असती श्लोक । जे अश्लाघ्य सांप्रत । देवी क्षमा मागुनी त्याते । वर्जिले असे येथे हो ।। १२ ।। या कलियुगाभीतरी । स्तुती हेची पूजा ईश्वरी । म्हणोनी ग्रंथांतरी । आदरे लक्ष ठेवावे ।। १३ ।। पठण करिता दिव्य ग्रंथ । देवी स्वप्नात येत । मार्गदर्शन करीत । ऐसा दिव्य ग्रंथ हा ।। १४।। केवळ एक पारायण । करावे महानिशीजाण । ऐसे करिता सात दिन । दुर्गा कृपा होतसे ।। १५ ।। दुर्गा दुर्गार्ती हारिणी। ऐसे वर्णिले वेद पुराणी । त्या दुर्गेते स्तवोनी । कल्याण करावे आपुले ।। १६ ।। कुलदेवतादी दोष । ग्रहबाधा पीडा समस्त । होई दारिद्याचा नाश । पठण मात्रे ग्रंथाच्या ।। १७ ।। होतील सर्व इच्छा पूर्ण । योग साधना निर्वाण । समाधीचे साधन । तेही दुर्गादावीतसे ।।१८।। भक्ती, ज्ञान, शांती । सामर्थ्याची होय प्राप्ती । सर्व संशय निवृत्ती । दुर्गा कृपे होतसे ।। १९।। ही दुर्गेची वाङ्मय मूर्ती । प्रकटली पाहा येथप्रती । श्री दत्त जिची आरती । करीत राही सर्वदा ।। २० ।। असो संपला ग्रंथ । दुर्गेची आज्ञा घेत । दत्तावधूत आपुले चित्त । देवी चरणी वाहत ।।२१ ।। स्वस्ति श्री दुर्गा सप्तशती । तिन्ही लोकी जिची कीर्ती । ती देवी भगवती । पावो तुम्हा आम्हाते ।। २२ ।।